Ευαγγελία Λάππα: Γεώργιος Καστριώτης «Σκεντέρμπεης» - Ο συνεχιστής της ένδοξης ιστορίας της Ρωμανίας και εμπνευστής των αγωνιστών του ’21
Είχε πει κάποτε ο Γέρος του Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: "Ανέγνωσα τον βίον του Σκεντέρμπεη, εσυλλογούμουν τα έργα του..."
Σεβαστοί μας πατέρες, κυρίες και κύριοι.
Ονομάζομαι Ευαγγελία Λάππα και είμαι μαθήτρια της Β’ Λυκείου. Είμαι σήμερα εδώ για να σας παρουσιάσω την μικρή μου μελέτη, για έναν μεγάλο Έλληνα. Έναν Μεγάλο Στρατηγό. Έναν συνεχιστή της ιστορίας της Ρωμανίας. Έναν πρόγονο και εμπνευστή των αγωνιστών ενός μεγάλου θαύματος. Του θαύματος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Τον Γεώργιο Καστριώτη ή «Σκεντέρμπεη».
«Σκεντέρμπεης». Η λέξη είναι σύνθετη, από το Ισκεντέρ, η αραβική απόδοση της λέξεως Αλέξανδρος και από το μπέης (που σημαίνει άρχοντας). Το πραγματικό του όνομα είναι Γεώργιος Καστριώτης. Γεννήθηκε το 1404 στην Ήπειρο, στην Κρούγια, βόρεια των σημερινών Τιράνων από χριστιανούς γονείς – εδώ να σημειώσουμε ότι εκείνη την εποχή δεν υφίστατο αλβανικό έθνος. Πατέρας του ήταν, ο άρχοντας της Κρούγιας (Κρόιας), Ιωάννης Καστριώτης από την Βέροια και μητέρα του η Σερβίδα πριγκίπισσα Βοϊσάβα, όπως χαρακτηριστικά επιβεβαιώνει και ο Δανός Φραντς Ντε Ζεσσέν, στρατιωτικός ανταποκριτής της εφημερίδος «Le Temps» των Παρισίων. Ο Γεώργιος ήταν το ένατο και τελευταίο παιδί της οικογενείας του (5 θυγατέρες και 4 υιούς). Παππούς του ήταν ο Κωνσταντίνος Καστριώτης (+ 1390), ηγεμόνας της Ημαθίας και της Καστοριάς (εξ ου και Καστοριώτης ή Καστριώτης). Ήταν κάτοχος της Ελληνικής Παιδείας και Γλώσσας, αφού ο ίδιος έστελνε έγγραφα γραμμένα στην Ελληνική γλώσσα. Από αρχοντική γενιά, ο πατέρας του αναγκάστηκε, όταν η περιοχή του έπεσε στα χέρια των Τούρκων, να παραδώσει τους γιους του ως ομήρους στην Αδριανούπολη. Εκεί εξισλαμίστηκαν βιαίως και μετέπειτα δολοφονήθηκαν, πλην του Γεωργίου «όστις διακρινόμενος διά το ανδρικόν του κάλλος, την ευχέρειαν του λόγου και την περί τα πολεμικά δεξιότητα, είλκυσε την εκτίμηση του σουλτάνου Μουράτ Β΄ (1421-1451), ο οποίος ανέθεσεν εις τούτον την αρχηγίαν σώματος εκ 5000 ιππέων, προσονομάσας τούτον Σκεντέρμπεην…». Βεβαίως τον ονόμασε Αλέξανδρο (Ισκεντέρ), γιατί ήταν ελληνικής καταγωγής.
Η ανάμνηση όμως της Κρούγιας, η πληροφορία του θανάτου του πατέρα του πρώτα και κατόπιν της μητέρας του, δεν τον άφησαν ήσυχο. Το 1443 στην μάχη της Νίσσας, αυτομόλησε στις τάξεις των Χριστιανών ηγεμόνων και ανέλαβε και πάλι το χριστιανικό του όνομα, Γεώργιος Καστριώτης, το οποίο ποτέ πια δεν αποχωρίστηκε. Συγκεκριμένα δραπέτευσε από το οθωμανικό στρατόπεδο του Μοράβα και πήγε στην έδρα των προγόνων του, την Κρόια (σύμφωνα με τον Τούρκο βιογράφο του Αλή Πασά, Αχμέτ Μουφίτ). Όλα αυτά τα χρόνια προφανώς ήταν κρυπτοχριστιανός. Νυμφεύεται μάλιστα, όχι Οθωμανή, αλλά την θυγατέρα του Ηπειρώτη Έλληνα πολέμαρχου «Τουρκομάχου» Γεώργιου Αριανίτη Κομνηνού, Ανδρονίκη, επώνυμο που υποδηλώνει την αδιάψευστη Ελληνικότητα της οικογένειας της συζύγου του Καστριώτη. Το 1443 κηρύσσει την επανάσταση εναντίον του Τούρκου κατακτητού. Ελευθερώνει την Κρούγια με τα 300 παλληκάρια του και αμέσως εισέρχεται στον Καθεδρικό Ναό της και ψάλλει ο ίδιος και οι συνακόλουθοί του Δοξολογία ευχαριστήριο προς τον Θεό. Δεν έπαυσε έκτοτε να πολεμά τους Τούρκους. Μάλιστα το 1457 κατανίκησε τουρκικό στρατό, υπό τον Ισά Μπέη, 50.000 άνδρες, τον οποίο έστειλε εναντίον του Καστριώτη, ο Μεχμέτ ο Β΄. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τον θαυμασμό και την κατάπληξη των ευρωπαίων της εποχής αλλά για των μετέπειτα.
Ο Γεώργιος Καστριώτης είχε ως λάβαρο του την κόκκινη σημαία με τον μαύρο δικέφαλο αετό που ήταν μια παραλλαγή μιας σημαίας της Ρωμανίας, Βυζαντίου κατά τους Δυτικούς. Ο δικέφαλος αετός, επίσης, ήταν σύμβολο που χρησιμοποιούσαν στις σημαίες τους οι επιφανείς οικογένειες την Ρωμανίας με κάποιες παραλλαγές πάνω του. Επίσης συνήθιζε να φοράει το αρχαίο ελληνικό μακεδονικό κράνος με το διπλό κέρατο.
Ο Γεώργιος Καστριώτης ήταν μέγας ηγεμών της Ηπείρου, σύμφωνα και τον ιταλό συγγραφέα- βιογράφο Marini Barletii (1450- 1513). Ήταν πρόμαχος της Ορθοδοξίας, υπερασπιστής δεινός της Μακεδονίας και της Ηπείρου. Ήταν Έλληνας όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν ο Ιταλός ποιητής Antonio Salvi σε τραγωδία του το 1710, ο Άγγλος C. Randall το 1810 και οι Σουηδοί συγγραφείς Barrau και Rudbeck το 1835. Ήταν Ρωμιός, Χριστιανός Ορθόδοξος. Πολίτης της ψυχορραγούσης τότε αυτοκρατορίας της Νέας Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως, όπως ήταν ο Παλαιολόγος, ο Γεννάδιος Σχολάριος , ο Αθανάσιος ο Πάριος, ο Κολοκοτρώνης και ο Τζαβέλας. Ανήκε στην Πονεμένη Ρωμιοσύνη, στο Γένος των Ελλήνων. Ήταν πρόγονος και εμπνευστής των αγωνιστών του θαύματος της Ελληνικής Επαναστάσεως του ’21 και της ανάστασης του Ελληνικού Έθνους.
Ο Καστριώτης κοιμήθηκε στις 17 Ιανουαρίου του 1468, σε ηλικία 64 ετών από πυρετό που προκλήθηκε από ελονοσία «ευρισκόμενος εν Αλεσσίω» (αρχαία Λισσός). Τάφηκε ως ήταν Ορθόδοξος Χριστιανός «εν τω εκεί ναώ του Αγίου Νικολάου» . Τον διαδέχθηκε ο υιός του Ιωάννης Καστριώτης.
Για τον Γεώργιο Καστριώτη, προσπάθησαν και προσπαθούν κάποιοι να αμφισβητήσουν την Ελληνική καταγωγή του. Μάταια όμως…
Θα σας διαβάσω ένα ποίημα που έγραψα για τον Γεώργιο Καστριώτη:
Έλλην Καστριώτη, συ πρίγκιψ Ηπείρου
Βέροιας θρέμμα, απόγονε Πύρρου
Πάλεψες Τούρκους βαρβάρους να διώξεις
τη Ρωμανία[1] για να λευτερώσεις
Πάνω στης Κρούγιας τ' αρχαίο το κάστρο
έδωσες μάχες συ κάτω απ’ τ’ άστρο
έχοντας της Ρωμανίας σημαία[2]
και παλικάρια Ηπείρου, γενναία
Ω! Του Χριστού μας στρατιώτη
Έλλην Γεώργιε Καστριώτη
Των Ορθοδόξων ασπίδα
Της Ρωμανίας ελπίδα
Είχες ψυχή Λεωνίδα
Πάλεψες για τη πατρίδα
Έγινες για μας και θρύλος
σκλάβων ραγιάδων συ στύλος
έπη λαού δοξασμένα
πρόγονος του εικοσιένα!
Θάρρος-φωτιά που δε καίει
Έλληνα Ίσκεντερ-μπέη![3]
Αν και τη Πόλη οι Τούρκοι επήραν
Αχ! Λευτεριά απ’ το τόπο μας ήραν
συ τους πολέμησες με τη ψυχή σου
Μέχρι και τη τελευταία πνοή σου
Σήμερα κάποιοι, που μια ημέρα εν τάχει
Σού 'κλεψαν λάβαρο αχ! και εδάφη,
πάν' απ’ το Γράμμο ως άνω του Σκούμπη[4]
Πάνε να πάρουνε τ’ όνομά σου τούτοι
Η ιστορία ποτέ δεν αλλάζει
μον', διηγιώντας τούτα, στενάζει!
Σεβαστοί μας πατέρες, κυρίες και κύριοι.
Η Ιστορία περίτρανα αποδεικνύει αβίαστα την Ελληνικότητα του Γεωργίου Ιωάννου Καστριώτη. Κάθε προσπάθεια πλαστογράφησεως και φαλκιδεύσεως της Ιστορίας, έρχεται ώρα, που φανερώνεται και ξεσκεπάζεται. Διότι , «μεγάλη η αλήθεια και υπερισχύει» (Α' 'Εσδρας 4,41).
Σας ευχαριστώ πολύ.
Πηγές:
- Γεώργιου Κωδινού, «Περί Οφφικίων του Παλατίου Κωνσταντινουπόλεως και των Οφφικίων της Μεγάλης Εκκλησίας», publ. Immanuel Bekker, 1889
- Νικόλαος Ζαφειρίου, "The Greek Flag from Antiquity to Present", Ελεύθερη Σκέψη, Αθήνα 1995 (επανέκδοση του 1947).
- "The History of George Kastriot", Λονδίνο 1594
- «Νεώτερο Επίτομο Λεξικό», Εκδόσεις «ΗΛΙΟΣ», σελ. 551
- Ιστοσελίδα της Συντονιστικής Φοιτητικής Ένωσης Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (Σ.Φ.Ε.Β.Α.), «Ο Γεώργιος Καστριώτης (Σκεντέρμπεης)», https://www.sfeva.gr/17365118.el.aspx
- Ιστοσελίδα Χειμάρα, «Γεώργιος Καστριώτης ή Σκεντέρμπεης: Ο εθνικός ήρωας των Αλβανών που έγινε εφιάλτης των Οθωμανών», https://www.himara.gr/istoria/7487-georgios-kastriotis-o-ethnikos-irwas-albanwn-poy-egine-efialtis-twn-othomanwn
Υποσημειώσεις:
[1] Σωστός όρος αντί του Βυζαντίου.
[2] Επομένως, η σημαία του Σκεντέρμπεη ήταν Ελληνική σημαία!!!
[3] Ίσκεντερ μπέης: (στα αραβικά) Αλέξανδρος ηγεμών ή Μέγας Αλέξανδρος. Έτσι είχαν ονομάσει οι Τούρκοι τον Γεώργιο Καστριώτη, για τη παλικαριά του και την ευφυΐα του.
[4] ποταμός, όπου περνάει η Εγνατία οδός
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ
Ετικέτες: Ορθοδοξία και Παράδοση