Θάνατος με δωρεά οργάνων: Η ευθανασία των ασθενών για λήψη των οργάνων τους γίνεται όλο και πιό δελεαστική ιδέα.
Πώς μπορεί να ανταποκριθεί η κοινωνία μας στον όλο και μακρύτερο κατάλογο των ασθενών που περιμένουν για ένα υγιές όργανο, ευρισκόμενοι σε μια λίστα μεταμοσχεύσεων; Αναμφίβολα έχετε ακούσει για όργανα στη "μαύρη αγορά" σε ξένες χώρες, αλλά υπάρχουν και άλλες εξίσου κακές επιλογές που πρέπει να βρίσκονται εκτός οποιασδήποτε σκέψης.
Ως πρώην συνδιευθυντής του προγράμματος μεταμόσχευσης πνευμόνων του Πανεπιστημίου Vanderbilt του Καναδά και ενεργός ιατρός της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, βλέπω τη δωρεά οργάνων ως ένα ανιδιοτελές δώρο προς όσους πλησιάζουν τον θάνατο και περιμένουν σε λίστες αναμονής για μεταμόσχευση. Ωστόσο, παλεύω εσωτερικά με την αναδυόμενη σύγκρουση μεταξύ των κόσμων της μεταμόσχευσης και της ευθανασίας.
Αιτία θανάτου: δωρεά οργάνων;
Σε διεθνή Ιατρικά συνέδρια το 2018 και το 2019, άκουσα ότι εκατοντάδες γιατροί ασχολούμενοι με τις μεταμοσχεύσεις και την θεραπεία στις ΜΕΘ, άρχισαν να συζητούν τη «Δωρεά των οργάνων μετά το θάνατο». Αυτή η έκφραση αναφέρεται σε ένα ταχέως αναπτυσσόμενο σενάριο στον Καναδά και σε ορισμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης κατά το οποίο ένα άτομο πεθαίνει με ευθανασία, μετά από νόμιμη θανατηφόρο ένεση, την οποία το ίδιο το άτομο ζήτησε, και κατόπιν το σώμα του χρησιμοποιείται ως πηγή οργάνων για δωρεά προς μεταμοσχεύσεις.
«Θάνατος υπό την προοπτική της δωρεάς» - με άλλα λόγια, τερματίζεται η ζωή των ανθρώπων με την συνειδητή συναίνεσή τους, μεταφέροντάς τους στο χειρουργείο και υπό γενική αναισθησία, ανοίγοντας χειρουργικά το στήθος και την κοιλιά ενώ είναι ακόμα ζωντανοί για να αφαιρεθούν τα ζωτικά τους όργανα για μεταμόσχευση σε άλλους ανθρώπους.
Η θλιβερή καινοτομία εδώ είναι ότι ο "θάνατος με δωρεά" θα παρακάμψει τον μακρόχρονο υποχρεωτικό "κανόνα του νεκρού δότη", ο οποίος απαγορεύει την απομάκρυνση των ζωτικών οργάνων έως ότου ο δωρητής είναι πραγματικά και οριστικά νεκρός.
Θεωρείται βέβαια επί του παρόντος ανθρωποκτονία διότι τερματίζει μια ζωή με τη λήψη των οργάνων, αλλά θα εξυπηρετήσει εάν νομιμοποιηθεί ένα ιατρικό πρόβλημα που αφορά στα μοσχεύματα. Το όργανο προς μεταμόσχευση μπορεί να μήν είναι πάντα στην καλύτερη λειτουργική κατάσταση για το άτομο που το λαμβάνει, διότι δημιουργείται βλάβη σε αυτό λόγω της απουσίας αιματικής ροής κατά τη διάρκεια των 5 έως 10 λεπτών της διαδικασίας θανάτου. Αυτό το διάστημα ονομάζεται χρόνος ισχαιμίας. Ο «θάνατος με δωρεά» υποτίθεται ότι προσφέρει τη δυνατότητα αντί της λήψης οργάνων μετά το θάνατο, η αφαίρεση να γίνεται ενώ τα όργανα εξακολουθούν να αιματώνονται. Δηλαδή δεν θα υπάρχει χρόνος ισχαιμίας και βλάβη των οργάνων, η δε αφαίρεση οργάνων θα είναι και η αιτία θανάτου.
Ανεξέλεγκτες και αναπόφευκτες συνέπειες.
Πρόσφατα, το New England Journal of Medicine (NEJM) δημοσίευσε ένα άρθρο από δύο Καναδούς Ιατρούς και έναν ηθικολόγο από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, που ισχυρίστηκαν ότι θα ήταν προτιμότερο να αγνοηθεί ο κανόνας του νεκρού δότη εφόσον οι ασθενείς δηλώσουν ότι θέλουν να πεθάνουν προκειμένου να δωρήσουν τα όργανα τους.
Παρόλο που η ιδέα να προσφέρει κάποιος τον «εαυτό του» μπορεί να ακούγεται αξιέπαινη με την πρώτη ματιά, ας συζητήσουμε τρία ζητήματα που μας εμποδίζουν να εγκαταλείψουμε την ιδέα του οριστικά νεκρού δότη.
►Τα άτομα με σωματικές και διανοητικές αναπηρίες έχουν συχνά εκφράσει την αίσθηση ότι είναι στιγματισμένα και η κοινωνία υποτιμά τη ζωή τους. Μήπως αυτό θα αποτελέσει παρότρυνση για να κάνουν κάτι "ευγενικό" με τα υγιή τους όργανα "εφόσον δεν προσφέρουν αλλιώς στη κοινωνία";
►Αυτό το καθεστώς θα μπορούσε να επεκταθεί ώστε όσοι έχουν αδυναμία να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους να γίνονται ακούσιοι δωρητές οργάνων.
►Οι συνέπειες για όλους μας θα είναι ανεξέλεγκτες όταν μια ιατρική παράδοση 2.500 χρόνων που υπηρετεί τη ζωή, θεωρηθεί από δω και πέρα ξεπερασμένη.
Πάρτε την περίπτωση του Ben Mattlin, ο οποίος πάσχει από Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία. Σε μια στήλη των New York Times,το 2012 , έγραψε για τα "λεπτά και διάτρητα όρια μεταξύ του εξαναγκασμού και της ελεύθερης επιλογής" για εκείνους που αισθάνονται υποτιμημένοι. Σχετικά με την ανεπαίσθητη διάβρωση της αυτονομίας και του σεβασμού στη ζωή του, έγραψε: "Δεν μπορείτε να συλλάβετε πώς στην πράξη λειτουργούν οι πολλαπλές "ευγενικές" πιέσεις (για θάνατο) – πάντοτε όμως δοσμένες με σαφήνεια, από "καλωσύνη", με διακριτικότητα, αλλά συντριπτικές όπως ένα τσουνάμι - αυτές που εμφανίζονται όταν η σωματική αυτονομία είναι απελπιστικά περιορισμένη.
Ο πολιτισμός μιας κοινωνίας μετριέται από το πώς αντιμετωπίζουμε τα πιο ευάλωτα μέλη της. Οι νόμοι εναντίον της ευθανασίας είναι δομημένοι για την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών, αλλά ποια είναι δυστυχώς τα πραγματικά γεγονότα;
Δολοφονήστε με οποιοδήποτε άλλο όνομα.
Το 2014, μια δήλωση σχετικά με τις αποφάσεις για το τέλος της ζωής της Βελγικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας υποστηρίζει ότι "η συντόμευση της διαδικασίας θανάτου " θα πρέπει να επιτρέπεται "με τη χρήση φαρμάκων ... ακόμη και αν δεν υπάρχει δυσφορία του ασθενούς".
Συζητώντας αυτά τα γεγονότα , δύο εξέχοντες γιατροί, ένας από τις Κάτω Χώρες και ένας άλλος από το Χάρβαρντ, μου είπαν πως: Αυτοί ονομάζουν την διαδικασία αυτή δολοφονία.
- Όταν οι γιατροί συμμετέχουν σε μια διαδικασία σχεδιασμένη για να λάβει τέλος η ζωή των ασθενών τους, οι ασθενείς μπορεί να είναι ποτέ 100% σίγουροι ότι ο γιατρός τους ήταν στα σίγουρα ώς τώρα τοποθετημένος υπέρ τους, ως προς τη θεραπεία τους;
- Ποιο μήνυμα στέλνουν οι γιατροί για την αξία κάθε ανθρώπινης ζωής όταν οι ίδιοι εγκρίνουν την ανταλλαγή της μιας ζωής με την άλλη;
- Ποια επίδραση θα έχει σε βάθος χρόνου για τους γιατρούς να συνεργάζονται σε τέτοιες διαδικασίες που προκαλούν θάνατο;
- Πρόκειται για διαδικασίες απαράδεκτες για τους συμμετέχοντες ιατρούς, αλλά και για τους νομικούς που τις θεσμοθετούν και όλη την ανθρωπότητα. Είναι λυπηρό, κοινωνίες με μακραίωνη παράδοση σεβασμού προς την ζωή και δυνατότητες παροχής υπηρεσιών υγείας υψηλής ποιότητας, να εκπίπτουν και να προδίδουν τις αρχές τους.
Το κακό πάντοτε εκδικείται αργά ή γρήγορα και οδηγεί στο θάνατο όχι μόνο το θύμα αλλά και τους θύτες.
Ο συγγραφέας του άρθρου, E. Wesley Ely εργάζεται στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Vanderbilt και είναι συνδιευθυντής του Critical Illness, Brain Dysfunction, and Survivorship (CIBS) Center. Είναι επίσης αναπληρωτής διευθυντής τού κέντρου έρευνας για τη γήρανση με την επωνυμία Aging Research for the Tennessee Valley Veteran’s Affairs Geriatric Research and Education Clinical Center.
Προσαρμογή για το «Μαμά, Μπαμπάς και Παιδιά.»