Σύνδρομο“Hidden Hunger” και Stress, οι δύο μεγάλοι κίνδυνοι του Ανοσοποιητικού Συστήματος

Εμφανίσεις: 2030 Συντάχθηκε από Αγγελική Δούδου-Κακαβούτη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ στις 29 Μαϊος 2021.

Σύνδρομο“Hidden Hunger” «Κρυμμένη Πείνα».

Η Φυσική ενίσχυση του Ανοσοποιητικού Συστήματος επιτυγχάνεται με τις βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα αμινοξέα, τα λιπαρά οξέα καθώς και τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά, που περιέχονται στα φρούτα και τα λαχανικά.

Τα Φυτοθρεπτικά Συστατικά είναι απαραίτητα για ένα Υγιές Ισορροπημένο Ανοσοποιητικό Σύστημα.

Γιαυτό, σήμερα, στο παρελθόν αλλά και στο μέλλον, οι γιατροί πάντα θα συστήνουν τη κατανάλωση φρέσκων φρούτων, λαχανικών και άφθονου καθαρού νερού τόσο στους μεγάλους, όσο και στα παιδιά, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες με τις πολλές ιώσεις.

Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται δραματική μείωση των φυτοθρεπτικών συστατικών και της θρεπτικής αξίας των φρούτων και των λαχανικών.

Αιτίες για τις χαμηλές τιμές των θρεπτικών συστατικών στις τροφές είναι η υπερκαλλιέργεια των εδαφών, που οδήγησε στην αποδυνάμωση του εδάφους.

Εδώ και χρόνια εξαιτίας της ανθρώπινης πλεονεξίας, αποφεύγεται η αγρανάπαυση. Το περιβάλλον έχει επιβαρυνθεί με ακατάλληλα χημικά λιπάσματα και απόβλητα. Η μόλυνση του αέρα, η πρώιμη συλλογή του καρπού, η μακρόχρονη συντήρηση, οι μεταλλαγμένοι σπόροι συμβάλλουν στο πρόβλημα της χαμηλής θρεπτικής αξίας των φρούτων και των λαχανικών.

Η Φαρμακευτική Εταιρεία Geigy σε συνεργασία με το Διατροφικό Εργαστήριο Καλσρούης (Sanatorium Oberthal) έκανε μια συγκριτική μελέτη, στις τιμές των θρεπτικών συστατικών που βρέθηκαν σε φρούτα και λαχανικά για τις δεκαετίες 1985-1996 και 1996-2002, σε mg θρεπτικού συστατικού/100gr τροφής)¹.

Παραθέτω τον πίνακα, που περιγράφει τη μεγάλη και ανησυχητική πτώση των τιμών από το 1985-2002. Αν σκεφτούμε ότι σήμερα ζούμε στο 2021, δύο δεκαετίες μετά, ίσως θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος (πίνακας 1).

Πίνακας 1: Συγκριτική μελέτη περιεκτικότητας τροφίμων σε βιταμίνες και μέταλλα για τις χρονικές περιόδους 1985-1996-2002.

Πηγές : 1985 Φαρμακευτική εταιρεία Geigy (Ελβετία), 1996/2002 Εργαστήριο τροφίμων Καρλσρούη/Σανατόριο Oberthal

Από στατιστικές μελέτες φαίνεται ότι σημαντικές είναι οι ελλείψεις στη διατροφή των ανθρώπων, ανά τον κόσμο, τόσο στις αναπτυγμένες(πλούσιες) χώρες όσο και στις αναπτυσσόμενες (φτωχές). Επιπλέον, η διατροφή κυρίως των πλούσιων/ανεπτυγμένων χωρών είναι πλούσια σε τελείως ακατάλληλες τροφές, όπως μεταλλαγμένα τρόφιμα, Jungfood, που περιέχουν μεγάλες ποσότητες από κεκορεσμένα λίπη και trans λιπαρά {βιομηχανικά μερικώς υδρογονωμένα σπορέλαια (μαργαρίνες)}².

Το συμπέρασμα είναι ότι η τροφή μας σήμερα είναι φτωχή σε θρεπτικά συστατικά. Και μάλιστα η τροφή μας είναι πολύ λιγότερο υγιεινή απ’ ότι ακόμη πιστεύουμε.

Η ημερήσια πρόσληψη Ω-3 και Ω-9 λιπαρών οξέων, αντιοξειδωτικών και βιταμινών και μετάλλων δεν καλύπτει ούτε το 50% της συνιστώμενης δόσης, για να δουλεύει σωστά ο οργανισμός μας.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) προτείνει να καταναλώσουμε το ελάχιστο 5 μερίδες(400 γραμμάρια) φρούτα και λαχανικά για να προσλάβουμε την ίδια ποσότητα θρεπτικών συστατικών, που θα παίρναμε από μια μερίδα, 40 χρόνια πριν! Ενώ ο Οργανισμός Υγείας Αμερικής προτείνει 9 μερίδες³.

«Το Σύνδρομο Hidden Hunger (Κρυμμένη Πείνα)» περιγράφει την Χρόνια Έλλειψη Μικροθρεπτικών Στοιχείων όπως Βιταμίνες, Μεταλλικά Στοιχεία, Αμινοξέα και Λιπαρά οξέα από τον οργανισμό μας. Είναι μια μορφή «Υποσιτισμού» σε Μικροθρεπτικά Συστατικά και αφορά ένα πολύ μεγάλο μέρος του Παγκόσμιου Πληθυσμού. Είναι πολύ βασικό να καταλάβουμε ότι η χρόνια έλλειψη μικροθρεπτικών στοιχείων δεν είναι άμεσα εμφανής. Μπορεί να υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα, πριν να εκδηλωθούν τα συμπτώματά της».

Ο Dr.Δημήτρης Τσουκαλάς, ειδικός σε χρόνια και αυτοάνοσα νοσήματα, μελέτησε και ανάδειξε την επίδραση του συνδρόμου Hidden Hunger στην υγεία, στον Ελλαδικό χώρο^4,5.

Η Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO)(Food and Agriculture Organization of the United Nations)(Ειδική Διεθνής Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, με 194 μέλη, που καθοδηγεί με παγκόσμιες προσπάθειες την αποφυγή κάθε μορφή Πείνας, αναφέρει: «Περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως πάσχουν από τουλάχιστον μια μορφή υποσιτισμού: είτε πείνα και έλλειψη θρεπτικών συστατικών, είτε υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία. Περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού θα υποστεί κάποια μορφή υποσιτισμού μέχρι το 2030, εκτός εάν ληφθούν επειγόντως μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης σε τρόφιμα υψηλής ποιότητας».

Η FAO επίσης αναφέρει ότι «η Ανεπάρκεια Μικροθρεπτικών Συστατικών μπορεί μακροπρόθεσμα, να οδηγήσει σε μεγάλο αριθμό προβλημάτων υγείας, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η διαταραχή της γνωσιακής ανάπτυξης (άνοια, Alzheimer, πολλά νευροεκφυλιστικά νοσήματα), πολλές Φλεγμονές και   Χαμηλή Αντίσταση στους Ιούς και τα Μικρόβια, Διαβήτης, Αυτοάνοσα, καρκίνος, παχυσαρκία κ.ά.⁶».

Ξαφνικά, εν αιθρία, από το πουθενά, εμφανίζονται όλα αυτά τα ιατρικά προβλήματα στους ανθρώπους ηλικίας 45 με 60 ετών κυρίως, γιατί έχουν στερέψει από μικροθρεπτικά συστατικά, που είναι τα απαραίτητα καύσιμα για να λειτουργήσουν τα κύτταρα και ο οργανισμός.

Γιαυτό σήμερα, άτομα αυτής της ηλικίας, αλλά δυστυχώς και νεώτερα, «φαινομενικά υγιή», αλλά με σύνδρομο “Hidden Hunger”, δηλαδή, χρόνια έλλειψη θρεπτικών συστατικών, όταν προσβάλλονται με τον SARS-CoV-2 κορωναϊό, νοσούν βαρύτατα⁷.

Αυτό συμβαίνει γιατί τα άτομα αυτά έχουν ένα Διαταραγμένο Ανοσοποιητικό Σύστημα. Γιατί λείπουν εκείνα τα μικροθρεπτικά συστατικά, που είναι απαραίτητα για ένα Υγιές Ισορροπημένο Ανοσοποιητικό Σύστημα.

Στη σημερινή εποχή, τόσο ο άνθρωπος όσο και τα ζώα αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα: «Κακής ποιότητας και ελλιπής σε θρεπτικά συστατικά τροφή».

Οι τωρινές συνθήκες διαβίωσης ανθρώπων και ζώων βοηθούν στην ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων και ιών. Τα ζώα αντί να βόσκουν ελεύθερα στα λιβάδια, βρίσκονται στρυμωγμένα σε πολύ περιορισμένους χώρους με τεχνητή αμφιβόλου ποιότητας συνήθως τροφή. Ο στρεσσογόνος συνωστισμός με τον οποίο ζουν τα ζώα σήμερα είναι η κυριότερη αιτία δημιουργίας παθογόνων μικροοργανισμών μέσα στον οργανισμό τους, που μεταφέρονται στον άνθρωπο μέσω της τροφής.

Έτσι και ο συγκεκριμένος κορωναϊός να φύγει, ένας άλλος ιός ή βακτήριο παθογόνο, θα εμφανιστεί. Ας μη ξεχνάμε ότι αυτή είναι η Τρίτη θανατηφόρος Επιδημία Κορωναϊού, σε διάρκεια 20 έτη, από την αρχή του 21^ουαιώνα.

Η αλήθεια είναι ότι Ζούμε ένα Βιολογικό πόλεμο, που κανείς δεν ξέρει πότε θα τελειώσει. Οι κατασκευασμένοι εργαστηριακά παθογόνοι μικροοργανισμοί, κυήματα άρρωστων εγκεφάλων, απειλούν την ανθρωπότητα.

Το θέμα είναι: Πώς εμείς θα ισχυροποιήσουμε τον οργανισμό μας, ώστε να αντέχει αυτές τις επιθέσεις?

Το ερώτημα είναι: Πώς Μπορούμε να προστατεύσουμε το Ανοσοποιητικό μας Σύστημα?

Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να το ενισχύσουμε και να μειώσουμε την πιθανότητα να αρρωστήσουμε, αλλά και αν συμβεί αυτό, να το αντιμετωπίσουμε όσο το δυνατόν πιο ήρεμα?

Θεραπεία του Συνδρόμου“Hidden Hunger”ή “Κρυμμένη Πείνα”:

Καθημερινή Υγιεινή «ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ  ΔΙΑΤΡΟΦΗ» με πλούσια, πολύχρωμα λαχανικά και φρούτα, σε Συνδυασμό με «ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ», Επιλεγμένα, Υψηλής Ποιότητας, Πιστότητας και με συνθέσεις θρεπτικών συστατικών αποδεδειγμένης Αποτελεσματικότητας.

Ώστε τα ΚΥΤΤΑΡΑ και ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ μας να λαμβάνουν τα πολύτιμα καύσιμά τους, που είναι τα Μικροθρεπτικά Στοιχεία, όπως Βιταμίνες, Μεταλλικά στοιχεία, Αμινοξέα και Λιπαρά οξέα για τη σωστή λειτουργία των Κυττάρων και την ανθεκτικότητά των Κυττάρων απέναντι σε ιούς και μικρόβια.

STRESS

Το STRESS, είναι ο Δεύτερος Σημαντικός Λόγος, που διαταράσσει το Ανοσοποιητικό Σύστημα.

Ο δεύτερος λόγος, που ο SARS-CoV-2 κορωναϊός κτυπά βαριά τους «υγιείς φαινομενικά» ανθρώπους, ηλικίας γύρω στα 50 μ.ο. αλλά τελευταία και κάθε ηλικία, είναι το Stress, που δημιουργεί Χρόνια Φλεγμονή, που αυξάνει την ευπάθεια του οργανισμού στις λοιμώξεις,

Σήμερα, περίπου τα δύο τρίτα των ανθρώπων στην ηλικία των 50 ετών μ.ο πάσχουν από το σύνδρομο «χρόνιου στρες και χρόνιας φλεγμονής», γιατί πάσχουν από το «Χρόνιο Stress Ανασφάλειας».

Η πρόσφατη, συνεχιζόμενη πανδημία, που οφείλεται σε λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2, είναι μια παγκόσμια απειλή, που έχει αναστατώσει την ισορροπία μεγάλου μέρους των ανθρώπινων κοινωνιών του πλανήτη, προκαλώντας έντονο, εκτεταμένο, και παρατεταμένο ψυχο-κοινωνικο-οικονομικό, αλλά και φυσικό Stress στον άνθρωπο, τόσο σαν κοινωνία όσο και σαν άτομο.

Ως χώρα, είχαμε την ατυχία να εκτεθούμε στο Stress της πανδημίας του SARS-CoV-2 κορωναϊού, πριν να έχουμε αποδράμει οριστικά από το Stress  της οικονομικής κρίσης του 2008, μιας κρίσης που είχε και έχει δεινές ψυχο-κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις στους πολίτες μας. Έχουμε, λοιπόν παρατεταμένο Stress. Το Stress από τον κορωναϊό προστίθεται στο προϋπάρχον Stress του 2008. Ένα διπλό χτύπημα για τον Ελληνικό λαό.

Το Χρόνιο Stess δημιουργεί Χρόνια Φλεγμονή, που αυξάνει την ευπάθεια του οργανισμού σε ορισμένες λοιμώξεις, όπως, στις μέρες μας, η νόσος COVID-19. Δυστυχώς η σοβαρή φλεγμονή από τον κορωναϊό προστίθεται στη προϋπάρχουσα χρόνια φλεγμονή του 2008. Αν το άτομο αυτό πάσχει ΚΑΙ από το σύνδρομο της “Κρυμμένης Πείνας ή Hidden Hunger”, τότε αντιλαμβάνεσθε πιο θα είναι το αποτέλεσμα. Βαρύτατη νόσηση και πιθανόν ο ασθενής να μην αντέξει. Δυστυχώς, σήμερα, όλες οι ηλικίες πάσχουν από Stress,ακόμη και τα παιδιά. Ο εγκλεισμός για τόσους μήνες, αλλά και η νόσηση από τον κορωναϊό δημιουργεί συνθήκες πρόκλησης βαρύτατου μετατραυματικού Stress και Φλεγμονής.

Θεραπευτική Αντιμετώπιση του STRESS.

H καλή νοητική και ψυχολογική διαχείριση του STRESS είναι πολύ σημαντική.

Αλλαγή τρόπου ζωής: Αναζήτηση και εύρεση Νοήματος Ζωής στην υπηρεσία κάποιου Ανώτερου Σκοπού, για την απόκτηση της Ευδαιμονίας, όπως την όρισε ο Αριστοτέλης, και μέσω αυτής, και της Υγείας και της Υγιούς Μακροζωίας.

Επαρκής και καλός ύπνος, όχι λιγότερος από 7-8 ώρες το 24ωρο. Μέτρια Άσκηση. Σωστή ΔΙΑΤΡΟΦΗ ( Μεσογειακή διατροφή και Συμπληρώματα διατροφής, που να περιέχουν: Μικροθρεπτικά συστατικά όπως Βιταμίνες Β (το σύμπλεγμα Β βρίσκεται στον Βασιλικό πολτό), ΜΕΤΑΛΙΚΑ στοιχεία όπως Ψευδάργυρος, Μαγνήσιο, Σελήνιο, Χαλκός, Μαγγάνιο, Μολυβδαίνιο, ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ όπως τα Ω-3, Ω-9(ελαιόλαδο), η Vit.C, η Vit.D, το Q10 κ.ά. βοηθούν και βελτιώνουν τον Εγκέφαλο και το Νευρικό Σύστημα^8,9,10.

Συμπέρασμα: Όταν οι δύο αυτές παθολογικές καταστάσεις δηλαδή το “Σύνδρομο Hidden Hunger” και το «Χρόνιο Stress»με την συνακόλουθη «Χρόνια Φλεγμονή» συνυπάρχουν στον οργανισμό, τότε αυτός γίνεται δραματικά ευάλωτος και αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις ιών, βακτηρίων, παρασίτων και άλλων μικροοργανισμών, με επιτυχία.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να θωρακίσουμε την υγεία μας και το Ανοσοποιητικό μας Σύστημα απέναντι στον SARS-CoV-2 κορωναϊό?

Η θωράκιση του Ανοσοποιητικού Συστήματος Κτίζεται Καθημερινά !!! 
και έχει 3 στόχους:

1. Την Πρόληψη της Εμφάνισης της Ίωσης.

2. Τον Περιορισμό της Έντασης της Λοιμογόνου Δράσης του Ιού και των σοβαρών επιπλοκών του, όπως: Βρογχίτιδα, σοβαρή Πνευμονία και Θάνατος, όταν κάποιος προσβληθεί.

3. Στην Αντιμετώπιση της Φλεγμονής, που επιμένει μετά το πέρας της λοίμωξης Covid-19.

Οι στάνταρ διεθνείς οδηγίες για την ενίσχυση του Ανοσοποιητικού, αφορούν σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, όπως:

• Να μην καπνίζουμε.
• Να καταναλώνουμε μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα, περιορίζοντας σημαντικά την κατανάλωση ζάχαρης και κρέατος (Μεσογειακή Διατροφή).
• Να κάνουμε άσκηση τακτικά.
• Εφόσον καταναλώνουμε αλκοόλ, να πίνουμε με μέτρο.
• Να διατηρούμε ένα υγιές σωματικό βάρος.
• Να κοιμόμαστε επαρκώς, τουλάχιστον 7 ώρες.

• Να προσπαθούμε να μειώσουμε και να διαχειριζόμαστε καλύτερα το Stress.

Να λαμβάνουμε μέτρα για την αποφυγή της μετάδοσης των μολύνσεων: όπως, η χρήση μάσκας, η διατήρηση των αποστάσεων, ο αερισμός χώρων και ρούχων και η αυξημένη υγρασία των χώρων, το συχνό καλό πλύσιμο των χεριών, προσώπου, ματιών, γυαλιών, στόματος (αντισηψία δοντιών, ούλων, ουρανίσκου και γλώσσας). Να καλύπτουμε το βήχα και το πτέρνισμα με το μανίκι μας. Nα απολυμαίνουμε και να καλύπτουμε όλες τις πληγές και τα κοψίματα. Nα μην μοιραζόμαστε με άλλους ποτήρια, πιάτα και μαχαιροπίρουνα, κραγιόν και καλλυντικά.

Επειδή, η σοβαρότητα της νόσου Covid-2 εξαρτάται από το μικρό ή μεγάλο ποσόν του Ιϊκού φορτίου, που έρχεται σε επαφή με τον άνθρωπο, οι παραπάνω οδηγίες είναι μεγίστης σημασίας, ώστε το Ιϊκό φορτίο να είναι μικρό.

Απαραίτητα Μικροθρεπτικά Συστατικά για την αντιμετώπιση κάθε Ίωσης, συμπεριλαμβανομένης της Covid-19, μπορούν να λαμβάνονται με την διατροφή, αλλά και με  συμπληρώματα διατροφής:

EPA (W-3), DHA(W-3)

Τα Ω-3 είναι Φυσικά Αντιφλεγμονώδη και Ήπια Αντικαταθλιπτικά.

Η βαρύτητα της νόσου Covid-19 και η εμφάνιση Πνευμονίας είναι ανάλογη με το βαθμό καταστροφής των Πνευμονικών κυττάρων, που εξαρτάται από την ανθεκτικότητα των κυττάρων, που επίσης εξαρτάται από την ποιότητα της λιπιδικής δομής της κυτταρικής μεμβράνης, που περιβάλλει τα κύτταρα και διαχωρίζει το εσωτερικό του κυττάρου από το εξωτερικό περιβάλλον του.

Η κυτταρική μεμβράνη των πνευμονικών κυττάρων, αλλά και των αγγειακών, νευρικών, εγκεφαλικών, και άλλων κυττάρων του ανθρώπου, που επίσης προσβάλλονται από τον SARS-CoV-2 Κορωναϊό αποτελείται από Φωσφολιπίδια: Ένα πολύπλοκο μείγμα λιπαρών οξέων και ειδικών αποπρωτεινών.

Τα Φωσφολιπίδια αποτελούνται από  1 μόριο γλυκερόλης + 2 μόρια λιπαρού οξέος + 1 μόριο φωσφορικού οξέος στο οποίο προσδένεται μια οργανική  βάση αιθαχολαμίνη, χολίνη ή σερίνη.

Τα λιπαρά οξέα αποτελούν βασικά δομικά συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών Ανάλογα με το πλεονάζον είδος λίπους της καθημερινής διατροφής μας, τα δύο μόρια λιπαρών οξέων, μπορεί να είναι:

Eίτε Παλμιτικό ή Στεατικό λιπαρό οξύ προερχόμενα από το Ζωϊκό λίπος.

Eίτε Ελαϊκό λιπαρό οξύ (Ω-9) προερχόμενο από το Ελαιόλαδο.

Eίτε Αραχιδονικό οξύ (Ω-6) προερχόμενο από σπόρους του φυτικού βασιλείου όπως σιτάρι, καλαμπόκι, ηλιόσποροι, και τα έλαιά τους όπως αραβοσιτέλαιο, ηλιέλαιο, κ.ά. λευκό αλεύρι και όλα τα παράγωγά τους.

Eίτε DHA(Ω-3) ή EPA(Ω-3) προερχόμενα από ψάρια, ιχθυέλαια, λιναρόσπορο, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, καρύδια, όσπρια κ.ά.

Η επιλογή των Ω-3 και Ω-9 λιπαρών οξέων  οδηγεί στην δημιουργία Υγειών Κυττάρων, με ισχυρή κυτταρική μεμβράνη, ανθεκτική και αδιαπέραστη κατά την επιδρομή οποιοδήποτε παθογόνου ιού όπως ο SARS-CoV-2 Κορωναϊός.

Η επιλογή των Ω-6 και του Ζωϊκού λίπους(Στεατικό, Παλμιτικό), οδηγεί στην δημιουργία  Ασθενικών Κυττάρων έτοιμων να καταρρεύσουν, γιατί περιβάλλονται με ασθενική κυτταρική μεμβράνη, μέσα από την οποία εύκολα διεισδύουν τα μικρόβια και οι ιοί όπως ο SARS-CoV-2 Κορωναϊός.

Η μείωση της πρόσληψης τροφών, που περιέχουν Ω-6 λιπαρά οξέα και ζωϊκό λίπος και η ταυτόχρονη αύξηση της πρόσληψης Ω-3 και Ω-9(ελαιόλαδο) με την καθημερινή Μεσογειακή διατροφή αλλά και με Συμπληρώματα διατροφής Ω-3, ελαττώνει τη σοβαρότητα της φλεγμονής, που προκαλείται από τον Κορωναϊό SARS-CoV-2.

Μέχρι σήμερα, πολλές φορές έχει δειχτεί ότι τα λιπαρά των ψαριών και το ιχθυέλαιο (συμπληρώματα Ω-3), στην καθημερινή διατροφή κάνουν καλό στις λοιμώξεις, διότι το EPA(Ω-3) και το DHA(Ω3) βάζουν φρένο στο Ανοσοποιητικό Σύστημα και τη Φλεγμονή, αποτρέποντας την εμφάνιση του φαινομένου «καταιγίδα από κυτοκίνες (Cytocines storm)», όπου το παθολογικά Υπερδραστήριο Ανοσοποιητικό Σύστημα αντιδρά έντονα, παράγοντας πάρα πολλές φλεγμονώδεις Κυτοκίνες ή Κυτταροκίνες, που είναι η κύρια αιτία των σοβαρών συμπτωμάτων και της εξέλιξης της Νόσου Covid-2 σε Κρίσιμη Νόσο (critical illness), πολύ σοβαρή λοίμωξη.

Τα Ω-3 λιπαρά οξέα βοηθούν ουσιαστικά, με αποτέλεσμα την ήπια εικόνα της νόσου COVID-9^{11, 12, 13, 14, 15}.

ΣΥΝΕΝΖΥΜΟ Q10 (CoQ10)

Στη νόσο του Covid 19 δημιουργείται βλάβη και δυσλειτουργία των Μιτοχονδρίων, δηλαδή των κυτταρικών «εργοστασίων» παραγωγής ενέργειας.

Για να νιώθει κανείς καλά και να αντιμετωπίζει την ημέρα του με σθένος, χρειάζεσαι σταθερή, διατηρούμενη ενέργεια. Τα μιτοχόνδρια είναι οι μικροσκοπικές «γεννήτριες», που βρίσκονται μέσα σε κάθε κύτταρο του σώματος, και παράγουν ενέργεια , μετατρέποντας το υδρογόνο και τον άνθρακα της τροφής καθώς και το οξυγόνο που εισπνέουμε σε διοξείδιο του άνθρακα, νερό και τριφοσφωρική αδενοσίνη (ATP). Η ATP είναι η βασική πηγή καυσίμων του οργανισμού. Το συνένζυμο Co-Q10 είναι o απαραίτητος κρίκος σε αυτή την αλυσίδα. Το συνένζυμο Co-Q10 είναι απαραίτητο για την παραγωγή και μεταφορά της ενέργειας. Χωρίς το συνένζυμο Co-Q10, ενέργεια δεν παράγεται¹⁶.

Κάθε κύτταρο έχει εκατοντάδες ή και χιλιάδες μιτοχόνδρια, ανάλογα με τη θέση του και την ποσότητα ενέργειας που χρειάζεται. Μεμονωμένα, η συμβολή του κάθε μιτοχονδρίου στον οργανισμό είναι μικρή. Η εν δυνάμει ενέργεια, που υπάρχει σε κάθε μιτοχόνδριο ισούται με 0.2 volt. Αν όμως τα συγκεντρώσουμε όλα μαζί, τότε η συνολική εν δυνάμει ενέργεια στο ανθρώπινο σώμα ισούται με αυτή που χρειάζεται ένας κεραυνός.

Όταν τα επίπεδα του Q10 μειώνονται, η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία ανεβαίνει στα ύψη. Προκαλεί εξασθένηση του οργανισμού,  μεγάλο αριθμό παθολογικών καταστάσεων και η γήρανση επιταχύνεται.

Όταν όμως το CoQ10 προστίθεται, τα προβληματικά μιτοχόνδρια και η γήρανση ανακάμπτουν.

Το CoQ10 επίσης δρα σαν αντιοξειδωτικό, διότι προστατεύει τα Ω-3 και Ω-9 λιπαρά οξέα των κυτταρικών μεμβρανών από τις οξειδώσεις.

Ισχυροποιεί την κυτταρική μεμβράνη των κυττάρων , ιδίως των πνευμονικών απέναντι στις επιδρομές ιών και μικροβίων¹⁷.

Η μέγιστη παραγωγή σε συνένζυμο Q10 γίνεται στην ηλικία των 20 ετών. Έτσι εξηγείται η ανθεκτικότητα αυτής της ηλικίας στον Κορωναϊό SARS-CoV-2, διότι τα μιτοχόνδρια και τα κύτταρα λειτουργούν άριστα. Στη συνέχεια, αρχίζει η μείωση του συνένζυμου Q10, ενώ από τα 30 έτη περίπου και μετά η παραγωγή του μειώνεται σημαντικά. Με τη λήψη στατινών για τη μείωση της χοληστερόλης, η παραγωγή του συνένζυμου Q10 είναι αρκετά μειωμένη.

Είναι σχετικά δύσκολο να καταφέρουμε να καλύψουμε μέσα από τη διατροφή μας την απαιτούμενη ημερήσια δοσολογία σε CoQ10.

Εκτός από την μιτοχονδριακή ενεργειακή τόνωση, τα πρόσθετα οφέλη από την λήψη CoQ10 είναι η βελτιωμένη Πνευμονική λειτουργία, η προστασία της Καρδιάς, η προστασία από το Χρόνιο Stress, τη Xρόνια Φλεγμονή, τις διαταραχές της Ψυχικής Υγείας, και τις Νευροεκφυλιστικές Ασθένειες. Επίσης η προστασία από τις επιπλοκές της Αυξημένης Γλυκόζης στο Διαβήτη και το Μεταβολικό Σύνδρομο. (Μεγάλη προστασία για τον Διαβητικό ασθενή)^{18, 19}.

Προβιοτικά

Τα προβιοτικά είναι οι Στρατιώτες του ΠΕΠΤΙΚΟΥ Συστήματος. Είναι τα φιλικά βακτήρια, τουλάχιστον έξι χρήσιμα στελέχη γαλακτοβακίλλων, πάνω από >8 δισεκατομμύρια καλά βακτήρια. Όταν συνυπάρχει και πρεβιοτική ίνα η δράση τους είναι σίγουρη. Φυσιολογικά πρέπει να υπάρχουν στον εντερικό σωλήνα 85% φιλικά βακτήρια και 15% παθογόνα .Δυστυχώς, συμβαίνει το εντελώς αντίθετο στους ανθρώπους, και αυτό, τους καθιστά πολύ ευάλωτους απέναντι στους ιούς και τα μικρόβια. Το ανοσοποιητικό σύστημα συνδέεται με το πεπτικό κατά ένα ποσοστό περίπου 80%.

Τα προβιοτικά είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ευεξία μας.

Βοηθούν σε λοιμώξεις (αναστέλλουν την δράση παθογόνων ανεπιθύμητων μικροβίων, ιών, μυκήτων και παρασίτων).Βοηθούν στις αλλεργίες, την ακμή, στα εξανθήματα (σε όλες τις παθήσεις του δέρματος), την ενδοκρινική εξισορρόπηση, την απώλεια βάρους, το ευερέθιστο έντερο κ.ά.

Είναι απαραίτητα για όλους και σχεδόν για όλες τις ηλικίες.

Βιταμίνη D

Aνήκει στις λεγόμενες πυρηνικές ορμόνες, που έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην εξέλιξη της ζωής. Επηρεάζει την λειτουργία πάνω από το 5% του ανθρώπινου γονιδιώματος, των περίπου 44.000 γονιδίων, ήτοι πάνω από 2.200 γονίδια. του ανθρώπινου οργανισμού, που αφορούν το Ανοσοποιητικό Σύστημα, το Νευρικό Σύστημα, τον Μεταβολισμό και τα Οστά, με αποτέλεσμα, πολλαπλά οφέλη καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας²⁰.

H βιταμίνη D μειώνει σε σημαντικό βαθμό τη πιθανότητα θανάτου από οποιαδήποτε αιτία²¹.

Η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος και αυξάνει την αντίσταση των πνευμόνων σε λοιμώξεις. Bοηθά στην παραγωγή 200 ενδογενών αντιβιοτικών ουσιών, που παράγονται μέσα στο σώμα μας. Είναι απαραίτητη για την ενεργοποίηση των κυττάρων του Ανοσοποιητικού Συστήματος, που είναι υπεύθυνα στο να σκοτώσουν παθογόνα μικρόβια και ιούς^22,2.

Σχετική μελέτη στο JAMA Networks αναφέρει ότι όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να νοσήσουμε από ένα ιό^23,24.

Είναι αδύνατον να περιγράψουμε πλήρως τη σημασία του παράγοντα D στην υγεία μας. Ο Καθηγητής κος Χρούσος τονίζει, ότι η πρόσληψη βιταμίνης D πρέπει να είναι συνεχής, αφού είναι ένας πολύ εύκολος τρόπος για να προστατευτούμε από πολλές νόσους, μεταξύ των οποίων και η COVID-19²⁵.

VIT.C.

Ένα μικρό έλλειμμα βιταμίνης C μπορεί να εξασθενίσει την άμυνα του Ανοσοποιητικού μας Συστήματος. Η Βιταμίνη C αποτελεί πιθανότατα το πιο γνωστό χρησιμοποιούμενο διατροφικό συμπλήρωμα για την ενίσχυση του Ανοσοποιητικού. Όλοι εκπλήσσονται ανακαλύπτοντας  τα πόσα πολλά οφέλη μπορεί να προσφέρει στην υγεία.

H βιταμίνη C είναι από τις ελάχιστες βιταμίνες, που έχουν επηρεάσει την ιστορία του ανθρώπου. Η έλλειψή της έχει σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα. Πώς? Με τη μορφή της ασθένειας Σκορβούτο, η οποία πήρε διαστάσεις επιδημίας, από τη στιγμή που εμφανίστηκε ο άνθρωπος στη Γη. Το Σκορβούτο είναι το κλινικό σύνδρομο, που οφείλεται στην έλλειψη της βιταμίνης C στους ενήλικες.

Η Βιταμίνη C επιδρά ευνοϊκά σε περιπτώσεις προσβολής από λοιμογόνα αίτια, ιούς και βακτήρια. Συντελεί στην αυξημένη παραγωγή λευκοκυττάρων, λεμφοκυττάρων, αντισωμάτων και επαρκών επιπέδων ιντερφερονών (πρωτεΐνες που έχουν ως βασικό ρόλο την παρεμπόδιση του πολλαπλασιασμού των ιών).Τα λευκά αιμοσφαίρια, που είναι υπεύθυνα για την άμυνα του οργανισμού χρειάζονται αυξημένες συγκεντρώσεις βιταμίνης C στο εσωτερικό τους για να διαχειριστούν τα μικρόβια και τους ιούς. Σε 6 μελέτες που έγιναν σε μαραθωνοδρόμους, σκιέρ και στρατιώτες που υποβλήθηκαν σε ακραίες κρύες θερμοκρασίες ή σε καταστάσεις εξουθενωτικής άσκησης παρατηρήθηκε μείωση κατά 50% της συχνότητας του κοινού κρυολογήματος όταν έλαβαν προφύλαξη με βιταμίνη C.

Γιατί η βιταμίνη C κάποιες φορές είναι αποτελεσματική ενώ άλλες όχι²⁶?

Ο άνθρωπος είναι από τα λίγα είδη, που δεν παράγουν τη δική τους Vit C και πρέπει να την λάβουν εξωγενώς. Η βιταμίνη C και η γλυκόζη έχουν παρόμοια χημική δομή, γιαυτό ανταγωνίζονται η μια την άλλη , όταν βρεθούν μαζί μέσα στο σώμα μας .Όταν καταναλώνουμε τροφές που ανεβάζουν τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα, η ζάχαρη ανταγωνίζεται τη βιταμίνη C και μειώνει τα επίπεδα της στο εσωτερικό των κυττάρων. Εκατό γραμμάρια ζάχαρης (όση περιέχεται σε ένα γλυκό περίπου) καταστέλλουν το Ανοσοποιητικό μέχρι και 75% για αρκετές ώρες⁴.

Όση περισσότερη ζάχαρη καταναλώνουμε, τόσο περισσότερη Ινσουλίνη παράγεται μέσα στο σώμα μας, για να ρυθμίσει το σάκχαρο. Σύγχρονες έρευνες δείχνουν, ότι η γενική κατάσταση της υγείας μας και η διάρκεια της ζωής μας, το γήρας, η λειτουργία του Ανοσοποιητικού μας Συστήματος, η προδιάθεση για φλεγμονές και λοιμώξεις, καρδιολογικά νοσήματα και καρκίνος εξαρτώνται επίσης και από τα επίπεδα Ινσουλίνης. Όσο πιο χαμηλά, τόσο καλύτερα^27,28.

Η λήψη επαρκούς ποσότητας βιταμίνης C και D μαζί με αποχή από τη ζάχαρη δηλαδή χαμηλά επίπεδα Ινσουλίνης, μειώνουν σημαντικά τις όποιες πιθανότητες να νοσήσουμε από μικρόβια και ιούς. Επίσης μπορούν να μειώσουν σημαντικά ή να καταστείλουν τα συμπτώματα μιας ίωσης.

Το Κάπνισμα καταστρέφει επίσης την Vit.C.

Να γιατί, ο προσβεβλημένος με Κορωναϊό SARS-CoV-2 ασθενής, πρέπει τελείως να αποφεύγει την Ζάχαρη και το Κάπνισμα.

Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος εντοπίζεται στην α-μακροσφαιρίνη, μια σημαντική πρωτεΐνη στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου. Είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του θύμου αδένα. Yποστηρίζει την παραγωγή των κυττάρων του Ανοσοποιητικού Συστήματος. Mπορεί να περιορίσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος σε υγιείς ενήλικες. Είναι αντιοξειδωτικό και καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες.

Ο ψευδάργυρος είναι σημαντικός για τη διατήρηση της γεύσης και της οσμής. Είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη των παιδιών και την ωρίμανση των αναπαραγωγικών οργάνων στην εφηβεία. Απαραίτητος για την παραγωγή του σπέρματος στον άνδρα και των ωαρίων στη γυναίκα.

Συμβάλλει στην Αποτοξίνωση του οργανισμού από βαρέα τοξικά μέταλλα όπως το κάδμιο και ο μόλυβδος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ για χαμηλό ΙΪΚΟ ΦΟΡΤΙΟ,

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΛΗ Υγιεινή Διατροφή με πλούσια, πολύχρωμα λαχανικά και φρούτα, χωρίς ζάχαρη, σε συνδυασμό με Συμπληρώματα Διατροφής με συνένζυμο Q10 (Co Q10), Vit.D, Vit.C, Vit.συμπλέγματος B, Μέταλλα, Προβιοτικά, Αντιοξειδωτικά, Αντιφλεγμονώδη( Ω-3, Χυμός Αλόης κ.ά), με Καλό Ύπνο, Σοφή Διαχείριση του Άγχους και Αποδοχή της Καθημερινότητας με Ευγνωμοσύνη, μπορούν να βελτιστοποιήσουν την λειτουργία των κυττάρων και την ανθεκτικότητά τους απέναντι σε ιούς και μικρόβια.

Έτσι επιτυγχάνεται η Αντιμετώπιση της «Κρυμμένης Πείνας Hidden Hunger» και του STRESS.

Έτσι κτίζεται η ΥΓΕΙΑ. Με την ΣΩΣΤΗ ΠΡΟΛΗΨΗ.

Και αν ο SARS-CoV-2 Κορωναϊός κτυπήσει την πόρτα μας, θα μας βρει Δυνατούς.

Η εμφάνιση της νόσου COVID-9 θα είναι ήπια και σύντομα θα σβήσει.

Και ας μη φοβόμαστε!!!! Γιατί, Τώρα γνωρίζουμε.

“Η ΓΝΩΣΗ είναι το κυρίαρχο όπλο της πανδημίας Covid-19.”

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Minerals and vitamins measured in three different years in mg per 100 g food. Source: Pharmaceutical company Geigy 1985 (Switzerland); Food Laboratory Karlsruhe/ Sanatorium Oberthal https://www.researchgate.net/figure/Minerals-and-vitamins-measured-in-three-different-years-in-mg-per-100-g-food-Source_fig1_341410233
2. Hidden Hunger in the Developed World. Biesalski HK. The Road to Good Nutrition. Basel, Karger, 2013,pp39–50 https://doi.org/10.1159/000355992
3. Παγκόσμιoς Οργανισμός Υγείας (WHO).Συμβουλές για όλο τον κόσμο (WHO) WORLD HEALTH ORGANIZATION (WHO): NUTRITIONAL ADVICE FOR THE WHOLE WIDE WORLD. Posted on 23 October 2015 by dr.benefits https://drbenefits.wordpress.com/2015/10/23/%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CE%BF%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%83-%CF%85%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%83-who-world-health-organization/
4. Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς: Πως μπορούμε να ενισχύσουμε το Ανοσοποιητικό μας. 16/10/20 https://diabeteslife.gr/pos-mporoyme-na-enischysoyme-to-anosopoiitiko-mas-2/
5. Dr.Δημήτρης Τσουκαλάς: Κρυμμένη Πείνα και Ανοσοποιητικό Σύστημαhttps://www.drtsoukalas.com/hidden-hunger-
6. FAO: Κίνδυνος υποσιτισμού για το ήμισυ του πλανήτη έως το 2030 ΚΕΙΜΕΝΟ: FORTUNEGREECE.COM 08/11/2017 08:54. https://www.fortunegreece.com/article/fao-kindinos-ipositismou-gia-to-imisi-tou-planiti-eos-to-2030/
7. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ: Το Οδοιπορικό του Κορωνοϊού SARS-CoV-2. Αγγελική Κακαβούτη- Δούδου, Σοφία Καραγιαννοπούλου-Κόγιου, Ευαγγελία Φαρίνη, Αγγελική Νιόζα, Ασημίνα Τσιαούση, Χρυσαυγή Κότσυφα. https://mumdadandkids.gr/vioithiki-iatriki/anaskopisi-to-odoiporiko-tou-koronoioy-sars-cov-2
8. Η ιατρική της ομοιόστασης και του στρες. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΧΡΟΥΣΟΣ: 14.09.2020 Το άρθρο αποτελεί περιληπτική απόδοση του πρώτου μέρους της τριλογίας διαλέξεων για την επιστήμη και ιατρική της ομοιόστασης και του στρες, και τη συνολική διαχείριση του στρες, στη σειρά διαλέξεων για τη «Φιλοσοφική Διαχείριση του Στρες», Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ, Καινοτόμο Πιλοτικό Πρόγραμμα Ταχύρρυθμης Εκπαίδευσης, Περιφέρεια Αττικής, philodimos.net.
9. Η επιστήμη της ομοιόστασης και του στρες: ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΧΡΟΥΣΟΣ: 01.09.2020Το άρθρο αποτελεί περιληπτική απόδοση του δεύτερου μέρους της τριλογίας διαλέξεων για την επιστήμη και ιατρική της ομοιόστασης και του στρες, και τη συνολική διαχείριση του στρες, στη σειρά διαλέξεων για τη «Φιλοσοφική Διαχείριση του Στρες», Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ, Καινοτόμο Πιλοτικό Πρόγραμμα Ταχύρρυθμης Εκπαίδευσης, Περιφέρεια Αττικής, philodimos.net.
10. Άποψη: Η συνολική διαχείριση του στρες. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΧΡΟΥΣΟΣ: 21.09.2020 Το άρθρο αποτελεί περιληπτική απόδοση του τρίτου μέρους της τριλογίας διαλέξεων για την επιστήμη και ιατρική της ομοιόστασης και του στρες, και τη συνολική διαχείριση του στρες, στη σειρά διαλέξεων για τη «Φιλοσοφική Διαχείριση του Στρες», Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ, Καινοτόμο Πιλοτικό Πρόγραμμα Ταχύρρυθμης Εκπαίδευσης, Περιφέρεια Αττικής, philodimos.net.
11. Yang, Y. Yu, J. Xu, H. Shu, J. Xia, H. Liu, Y. Wu, L. Zhang, Z. Yu, M. Fang, T. Yu, Y. Wang, S. Pan, X. Zou, S. Yuan, Y. Shang, Clinical course and outcomes of critically ill patients with SARS-CoV-2 pneumonia in Wuhan, China: A single-centered, retrospective, observational study.Lancet Respir. Med. 10.1016/S2213-2600(20)30079-5 (2020).
12. Simopoulos, AP, JoRobinson: « ΗΔίαιτα Ωμέγα» Βιβλίο. Εκδόσεις Λιβάνη, 2003.
13. Artemis Simopoulos .Essential fatty acids in health and chronic disease" [Am J Clin Nutr 1999;70(suppl): 560S-569S].
14. Simopoulos, AP., Omega-3 Fatty acids in inflammation and autoimmune diseases, American Journal of Clinical Nutrition, 2002, vol 21(6), 495-505.
15. Endres, S.,T. Eisenhut, and B. Sinha. «Lipids in immune function and inflammatory disorders». 1995; 23: 277-281.
16. Turunen M, OlssonJ, DallnerG. Metabolism and functional coenzyme Q. Biochim Biophys Acta. 2004; 1660:171–199. [PubMed] [Google Scholar
17. Bentinger M, Brismar K, Dallner G. The antioxidant role of coenzyme Q. Mitochondrion. 2007;7 (Suppl):S41–S50. [PubMed] [Google Scholar.
18. Gopi Marappan. Coenzyme Q10: Regulators of Mitochondria and beyond. Submitted: March 26th 2019 Reviewed: September 3rd 2019 Published: April 22nd 2020. DOI: 10.5772/intechopen.89496.
19. Catarina M. Quinzii and Michio Hirano «Coenzyme Q and Mitochondrial Disease.» DevDisabilResRev 2010 Jun 16(2), 183-188, https://doi.org/10.1002/ddrr.108
20. A ChIP-seq defined genome-wide map of vitamin D receptor binding: Associations with disease and evolution. Sreeram V. Rama gopalan, Andreas Hegeret. al. Genome Research 2010. https://genome.cshlp.org/content/early/2010/08/20/gr.107920.110.abstract#fn-2.
21. Vitamin D Status and Mortality: A Systematic Review of Observational Studies. Alicia K Heath et. al. International Journal of Environmental Research and Public Health. Review
22. Vitamin D crucial to activating immune defences. https://www.sciencedaily.com/releases/2010/03/100307215534.htm
23. Association Between Serum 25-Hydroxyvitamin D Level and Upper Respiratory Tract Infection in the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Adit A. Ginde, MD, MPH; Jonathan M. Mansbach, MD; Carlos A. Camargo Jr, MD, Dr PH. https://jama network.com/journals/jama internal medicine/full article/414815
24. How to boost your immune system. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-to-boost-your-immune-system
25. Γεώργιος Χρούσος: Διαδικτυακή ομιλία του με θέμα “Η Βιταμίνη D τις μέρες του Κοροναϊού”, που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Βιολογίας και Ιατρικής του Στρες (ΙΒΙΣ).
26. The Mystery of Vitamin C. Nature Education 3(9):48.
27. Insulin gives an extra boost to the immune system. Science Daily 2018. https://www.science daily.com/releases/2018/08/180830113035.htm
28. Involvement of calcium and vitamin C in Type 2 diabetes mellitus. Shukla A, Priyadarshini S, Qamar I. IOSRJ Pharm 2012;2:9-20.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΚΑΒΟΥΤΗ-ΔΟΥΔΟΥ                          ΠΑΙΔΟΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ

ΣΟΦΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΟΓΙΟΥ               ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ Διευθύντρια ΕΣΥ

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΦΑΡΙΝΗ                                                 ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΙΟΖΑ                                                      ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ

ΑΣΗΜΙΝΑ ΤΣΙΑΟΥΣΗ                                               ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ

ΧΡΥΣΑΥΓΗ ΚΟΤΣΥΦΑ                                               ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ-ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ Β. ΕΛΛΑΔΑΣ

Ετικέτες: Βιοηθική και Ιατρική

Εκτύπωση