Medscape Medical News
Από Megan Brooks
4 Δεκεμβρίου 2020
Εντυπωσιακά στοιχεία έρχονται στο φως για τις βλαβερές επιδράσεις του αλκοόλ στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όπως υποστηρίζουν ερευνητές από την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αφορά σε τρεις κυρίως περιόδους της ζωής που χαρακτηρίζονται από τις πιο δυναμικές αλλαγές στον εγκέφαλο.
Οι τρεις περίοδοι είναι:
Η εγκυμοσύνη (από τη σύλληψη έως τη γέννηση), η οποία χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη παραγωγή, μετανάστευση και διαφοροποίηση των νευρώνων καθώς και σημαντική απόπτωση. (1)
Τα τελευταία χρόνια της εφηβείας (ηλικία 15 έως 19 ετών), περίοδος που χαρακτηρίζεται από το «συναπτικό κλάδεμα» (2) και την αυξημένη «αξονική μυελίνωση» (3), και
Οι μεγαλύτερες ηλικίες, (ηλικίας 65 ετών και άνω), περίοδος που σχετίζεται με την εγκεφαλική ατροφία. Οι αλλαγές επιταχύνονται μετά την ηλικία των 65 ετών, κυρίως λόγῳ της μείωσης του μεγέθους των νευρώνων και της μείωσης του αριθμού των δενδριτικών διακλαδώσεων και συνάψεων.
Αυτές οι αλλαγές στα νευρικά κυκλώματα του εγκεφάλου, αυξάνουν την ευαισθησία του στις νευροτοξικές επιδράσεις του αλκοόλ, υποστηρίζει η Louise Mewton, PhD, του Center for Healthy Brain Aging, University of New South Wales, Sydney, Australia και οι συνεργάτες της.
«Η προοπτική της δια βίου υγείας του εγκεφάλου, μας οδηγεί να υποστηρίξουμε ενέργειες και παρεμβάσεις υγείας για τη μείωση της χρήσης του αλκοόλ αλλά και της κατάχρησής του σε όλες τις ηλικίες», γράφουν οι επιστήμονες σε ένα άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στο Διαδίκτυο στις 4 Δεκεμβρίου, στο The BMJ.(4)
Υπάρχουν ανησυχητικές τάσεις.
Έρευνες έχουν δείξει ότι παγκοσμίως, περίπου το 10% των εγκύων γυναικών καταναλώνουν αλκοόλ. Στις ευρωπαϊκές χώρες, τα ποσοστά είναι πολύ υψηλότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Η έντονη κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στο έμβρυο σχετιζόμενες με το αλκοόλ, οι οποίες εκδηλώνονται με εκτεταμένη μείωση του όγκου του εγκεφάλου και μείωση των γνωστικών του λειτουργιών.
Ακόμη, σημειώνουν οι ερευνητές, και η χαμηλή ή και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σχετίζεται σημαντικά με φτωχότερα ψυχολογικά αποτελέσματα και αυξημένες διαταραχές συμπεριφοράς στα παιδιά.
Στην εφηβεία, προσθέτουν οι ερευνητές, περισσότερο από το 20% των ατόμων ηλικίας 15 έως 19 ετών στις ευρωπαϊκές αλλά και άλλες χώρες με υψηλό εισόδημα αναφέρουν τουλάχιστον περιστασιακή υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η οποία συνδέεται με μειωμένο όγκο εγκεφάλου, κακή ανάπτυξη της λευκής ουσίας στον εγκέφαλο (πτωχή αγωγή πληροφοριών) και ελλείμματα σε μια σειρά γνωστικών λειτουργιών για τους εφήβους, .
Σε μια πρόσφατη μελέτη, όπως λένε οι συγγραφείς, που αφορούσε ηλικιωμένους ενήλικες, οι διαταραχές από τη χρήση του αλκοόλ φάνηκαν να είναι ένας από τους ισχυρότερους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για την άνοια (ιδιαίτερα την πρώιμη εμφάνιση άνοιας) σε σύγκριση με άλλους γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση και το κάπνισμα. Οι διαταραχές από τη χρήση αλκοόλ είναι σχετικά σπάνιες στους ηλικιωμένους, αλλά ακόμη και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ κατά τη μέση ηλικία έχει συνδεθεί με «μικρή αλλά σημαντική» απώλεια εγκεφαλικού όγκου.
Η Mewton και οι συνεργάτες της λένε ότι οι «δημογραφικές τάσεις» και οι κρίσεις στη δημόσια υγεία ενδέχεται να επιδεινώσουν τα αποτελέσματα της χρήσης αλκοόλ στην υγεία του εγκεφάλου.
Ειδικότερα, σημειώνουν ότι στις μέρες μας οι γυναίκες έχουν πλέον την ίδια πιθανότητα με τους άνδρες να καταναλώνουν αλκοόλ και να υποφέρουν από τα προβλήματα που σχετίζονται με το αλκοόλ. Η παγκόσμια κατανάλωση προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω την επόμενη δεκαετία.
Επιπλέον προσθέτουν ότι αν και οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην πρόσληψη αλκοόλ και οι σχετικές βλάβες παραμένουν αυτή τη στιγμή ασαφείς, η χρήση αλκοόλ έχει αυξηθεί σε βάθος χρόνου μετά από άλλες προηγούμενες σημαντικές κρίσεις στη δημόσια υγεία.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα, η Mewton και οι συνεργάτες της ζητούν να υπάρξει «μια συνολική προσέγγιση» με στόχο τη μείωση των βλαβών από την πρόσληψη αλκοόλ σε όλες τις ηλικίες.
Οι επιστήμονες καταλήγουν στο ότι «Παρεμβάσεις που απευθύνονται προς όλο τον πληθυσμό, όπως η ενημέρωση για την ασφαλή χρήση αλκοόλ, οι πολιτικές τιμολόγησης του αλκοόλ και η μείωση των επιτρεπόμενων ορίων για οδήγηση, πρέπει να συνοδεύονται από ενημέρωση και ανάπτυξη τρόπων αντιμετώπισης, έχοντας πάντα κατά νου πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι σε κίνδυνο από το αλκοόλ καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ».
- Απόπτωση είναι ο προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CF%84%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B8%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82
- Συναπτικό κλάδεμα είναι η αδρανοποίηση των κυκλωμάτων των νευρικών κυττάρων (νευρώνων) του εγκεφάλου, όταν αυτά δεν χρησιμοποιούνται. http://repository-asklepieio.ekt.gr/asklepius/bitstream/11642/152/1/Papadakou6.pdf
- Μυελίνωση του νεύρου, διαδικασία κάλυψης του νεύρου με μυελίνη, ουσία που εξασφαλίζει ταχύτατη μετάδοση του νευρικού ερεθίσματος. https://www.therapia.gr/myelini/
- https://www.bmj.com/content/371/bmj.m4691
Πηγή: medscape.com