Μια Γενική Άποψη.
Η ορμονοθεραπεία με στόχο την αρρενοποίηση χρησιμοποιείται για να επιφέρει τις κλινικές αλλαγές στο σώμα σας οι οποίες προκαλούνται από τις ορμόνες άρρενος τύπου κατά τη διάρκεια της εφηβείας (δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου), με σκοπό να εναρμονισθεί η προσωπική σας αίσθηση του φύλου με τα σωματικά σας χαρακτηριστικά (συμφωνία με την ταυτότητα φύλου σας).
Εάν ξεκινήσει η θεραπεία ορμονικής αρρενοποίησης πριν ξεκινήσουν οι αλλαγές της γυναικείου τύπου εφηβείας, τα γυναικεία δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου όπως η ανάπτυξη των μαστών μπορούν να αποφευχθούν . Η ορμονοθεραπεία με ορμόνες άρρενος τύπου στο βιολογικά θήλυ άτομο αναφέρεται επίσης ως διασταυρούμενη ορμονοθεραπεία.
Ωστόσο, η ορμονοθεραπεία δεν είναι για όλους τους διαφυλικούς (transgender) άνδρες. Η αρρενοποιητική ορμονοθεραπεία μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα και τη σεξουαλική σας λειτουργικότητα και να προκαλέσει άλλα προβλήματα υγείας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει ώστε να σταθμίσετε τους κινδύνους και τα οφέλη.
Η προσέγγιση της Mayo Clinic.
Γιατί δίνεται αυτή η αγωγή.
Η αρρενοποιητική ορμονοθεραπεία χρησιμοποιείται για να αλλάξει τα επίπεδα ορμονών σας ώστε να ταιριάζουν με την ταυτότητα του φύλου σας
Συνήθως, οι άνθρωποι που επιδιώκουν την ανδρικού τύπου ορμονοθεραπεία αντιμετωπίζουν δυσφορία λόγω της ασυμφωνίας ανάμεσα στο φύλο όπως εκείνοι το βιώνουν και το αισθάνονται και το φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση, (Δυσφορία φύλου). Για να αποφευχθεί ο υπερβολικός κίνδυνος από την αγωγή αυτή, ο στόχος είναι να διατηρηθούν τα επίπεδα ορμονών στο φυσιολογικό εύρος τους για το στοχευόμενο φύλο.
Η αρρενοποιητική ορμονοθεραπεία :
- Κάνει τη Δυσφορία φύλου λιγότερη έντονη.
- Μειώνει την ψυχολογική και συναισθηματική ενόχληση.
- Βελτιώνει της ψυχολογική και κοινωνική λειτουργικότητα.
- Βελτιώνει την σεξουαλική ικανοποίηση.
- Βελτίώνει της ποιότητας ζωής.
Άν και η η χρήση ορμονών δεν έχει εγκριθεί ώς τώρα από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για τη θεραπεία της Δυσφορίας φύλου, η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να είναι ασφαλής και αποτελεσματική.
Εάν εφαρμόζεται σε άτομο στην εφηβεία, ως καταλληλότερη θεωρείτει η ηλικία των 16 ετών. Ιδανικά, η θεραπεία αρχίζει πριν από την ανάπτυξη των δευτερογενών χαρακτηριστικών φύλου, έτσι ώστε οι έφηβοι να μπορούν να περάσουν από την εφηβεία με το επιθυμητό φύλο τους. Η ορμονική θεραπεία δεν χρησιμοποιείται συνήθως στα παιδιά.
Ωστόσο, η αρρενοποιητική ορμονοθεραπεία δεν είναι για όλους. Ο γιατρός σας μπορεί να σας αποθαρρύνει από αυτήν εάν:
- Είχατε ή έχετε ακόμη έναν ορμονοευαίσθητο καρκίνο, όπως είναι ο καρκίνος του μαστού.
- Πάσχετε από θρομβοεμβολική νόσο, δηλαδή ένας θρόμβος αίματος σχηματίζεται σε μία ή περισσότερες από τις εν τω βάθει φλέβες του σώματός σας (εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση) ή παρουσιάζεται απόφραξη σε μία από τις πνευμονικές αρτηρίες στους πνεύμονές σας (πνευμονική εμβολή).
- Είστε έγκυος.
- Έχετε σημαντικά και αρρύθμιστα θέματα ψυχικής υγείας.
Κίνδυνοι από την αγωγή.
Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με τις αλλαγές που θα συμβούν στο σώμα σας και εκφράστε τις ανησυχίες που ενδέχεται να έχετε. Οι επιπλοκές της αρρενοποιητικής ορμονοθεραπείας περιλαμβάνουν:
- Την παραγωγή πάρα πολλών ερυθρών αιμοσφαιρίων (πολυκυταραιμία).
- Αύξηση σωματικού βάρους.
- Ακμή.
- Ανάπτυξη της φαλάκρας άρρενος τύπου.
- Άπνοιες ύπνου.
- Αυξημένες δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας.
- Αυξημένη ποσότητα λιπιδίων στο αίμα (δυσλιπιδαιμία), με υψηλότερο κίνδυνο για "εκείνους" που έχουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Επιδείνωση μιας υποκείμενης μανιακής ή ψυχωτικής κατάστασης.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση (Υπέρταση), Διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακή νόσο,ιδιαίτερα όταν συνυπάρχουν παράγοντες κινδύνου,
Τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του μαστού ή του τραχήλου της μήτρας.
Τα υπάρχοντα στοιχεία δεν μπορούν να υποστηρίξουν ότι η άρρενος τύπου ορμονοθεραπεία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών και της μήτρας. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα.
Η γονιμότητά σας.
Επειδή η ορμονοθεραπεία μπορεί να μειώσει τη γονιμότητά σας, θα πρέπει να λάβετε αποφάσεις σχετικά με τη τεκνοποιοία σας πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία. Ο κίνδυνος μόνιμης υπογονιμότητας αυξάνεται με τη μακροχρόνια χρήση ορμονών, ειδικά όταν η ορμονοθεραπεία αρχίζει πριν την εφηβεία. Ακόμη και μετά τη διακοπή της ορμονοθεραπείας, η λειτουργικότητα των ωοθηκών και της μήτρας μπορεί να μην αποκατασταθεί σε βαθμό που να εξασφαλίσει ότι μπορείτε να μείνετε έγκυος.
Εάν θέλετε να έχετε δικά σας βιολογικά παιδιά, μιλήστε με το γιατρό σας για κατάψυξη ωαρίων (κρυοσυντήρηση ώριμων ωαρίων) ή για κατάψυξη εμβρύων (κρυοσυντήρηση εμβρύων). Λάβετε υπόψη ότι η κατάψυξη ωαρίων γίνεται σε διαδοχικά βήματα - πρόκληση ωορρηξίας, αφαίρεση ωαρίων και κατάψυξη. Αν θέλετε να καταψύξετε έμβρυα, θα πρέπει να προχωρήσετε στο επόμενο βήμα της γονιμοποίησης των ωαρίων σας πριν να καταψυχθούν.
Ταυτόχρονα, και ενώ η τεστοστερόνη μπορεί να περιορίσει τη γονιμότητά σας, εξακολουθείτε να έχετε πιθανότητες για μια εγκυμοσύνη εφόσον έχετε ακόμη τη μήτρα και τις ωοθήκες σας. Εάν θέλετε να αποφύγετε να μείνετε έγκυος, χρησιμοποιήστε μια μορφή αντισύλληψης τύπου φραγμού ή μια ενδομήτρια συσκευή.
Πώς προετοιμάζεστε.
Πριν από την έναρξη της αρρενοποιητικής ορμονοθεραπείας, ο γιατρός σας θα αξιολογήσει την υγεία σας για να αποκλείσει ή να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε ιατρικές καταστάσεις μπορεί να επηρεάσουν ή να αποτελέσουν αντένδειξη για τη θεραπεία. Η αξιολόγηση μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ανασκόπηση του ατομικού και οικογενειακού σας ιατρικού ιστορικού.
- Φυσική εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των εξωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων σας.
- Εργαστηριακές εξετάσεις για τη μέτρηση λιπιδίων αίματος, σακχάρου αίματος, Γενική αίματος, μέτρηση ηπατικών ενζύμων και των ηλεκτρολυτών, καθώς και ένα τέστ κυήσεως.
- Μια ανασκόπηση των εμβολιασμών σας.
- Check up κατάλληλο για την ηλικία και το βιολογικό σας φύλο.
- Εξέταση και αντιμετώπιση της χρήσης καπνού, ναρκωτικών, πιθανής κατάχρησης οινοπνεύματος, λοίμωξης HIV και άλλες σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις.
- Συζήτηση σχετικά με την αντισύλληψη και την επιθυμία σας για μελλοντική γονιμότητα.
- Συζήτηση σχετικά με τη ώς τώρα ενδεχόμενη ύπαρξη επιβλαβών θεραπευτικών προσεγγίσεων, όπως μη συνταγογραφούμενες ορμόνες ή ενέσεις μή ιατρικής σιλικόνης.
Μπορεί επίσης να χρειαστεί αξιολόγηση της ψυχικής υγείας σας από έναν πάροχο με εμπειρία στην υγεία των διαφυλικών.
Η αξιολόγηση αυτή μπορεί να εκτιμήσει:
- Τη ταυτότητα φύλου σας και τη δυσφορία σας.
- Τον αντίκτυπο της ταυτότητας φύλου σας στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, στο σπίτι και στο κοινωνικό σας περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων που σχετίζονται με ενδεχόμενες διακρίσεις, κακοποιητικές σχέσεις και άγχος από απομόνωση.
- Τη ψυχική σας διάθεση ή άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.
- Θέματα σεξουαλικής υγείας.
- Εάν υπάρχουν επικίνδυνες συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ουσιών, της χρήσης ενέσεων μή ιατρικής σιλικόνης ή μη εγκεκριμένης ορμονοθεραπείας ή συμπληρωμάτων.
- Τη ύπαρξη προστατευτικών παραγόντων όπως η κοινωνική υποστήριξη από την οικογένεια, τους φίλους και τους συνομηλίκους.
- Τους στόχους, τους κινδύνους και τις προσδοκίες σας από τη θεραπεία και τα μελλοντικά σας σχέδια.
Οι έφηβοι ηλικίας κάτω των 18 ετών, οι οποίοι συνοδεύονται από τους γονείς ή κηδεμόνες τους, πρέπει επίσης να δουν γιατρούς και πάροχους ψυχικής υγείας με εμπειρία στους παιδιατρικούς διαφυλικούς ασθενείς για να συζητήσουν τους κινδύνους της ορμονικής θεραπείας, καθώς και τα αποτελέσματα και τις πιθανές επιπλοκές της ορμονικής μετάβασης στο αντίθετο φύλο.
Τι μπορείτε να περιμένετε.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Συνήθως, αρχίζετε την ορμονοθεραπεία παίρνοντας τεστοστερόνη. Η τεστοστερόνη χορηγείται είτε με ένεση, είτε με ένα patch, ή ως γέλη που εφαρμόζεται στο δέρμα. Από του στόματος τεστοστερόνη ή συνθετικές ανδρικές ορμόνες, (ανδρογόνα), δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν λόγω πιθανών δυσμενών επιδράσεων στο ήπαρ και τα λιπίδια.
Εάν έχετε έντονη έμμηνο ρύση, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη λήψη προγεστερόνης για να την ελέγξετε.
Μετά τη διαδικασία.
Η ορμονοθεραπεία με τεστοστερόνη θα αρχίσει να προκαλεί αλλαγές στο σώμα σας μέσα σε εβδομάδες έως μήνες.
Το χρονοδιάγραμμα πιθανότατα θα έχει ως εξής:
- Λιπαρό δέρμα και ακμή. Αυτό θα αρχίσει ένα έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα συμβεί μέσα σε ένα έως δύο χρόνια.
- Διακοπή της περιόδου σας. Αυτό θα συμβεί εντός δύο έως έξι μηνών από τη θεραπεία.
- Η φωνή βαθαίνει. Αυτό θα ξεκινήσει τρεις έως 12 μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα συμβεί μέσα σε ένα έως δύο χρόνια.
- Ανάπτυξη τριχοφυίας προσώπου και σώματος. Αυτό θα ξεκινήσει τρεις έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα συμβεί εντός τριών έως πέντε ετών.
- Ανακατανομή του σωματικού λίπους. Αυτό θα ξεκινήσει εντός τριών έως έξι μηνών. Η μέγιστη επίδραση θα συμβεί εντός δύο έως πέντε ετών.
- Αύξηση μεγέθους κλειτορίδας και κολπική ατροφία. Αυτό θα ξεκινήσει τρεις έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα συμβεί μέσα σε ένα έως δύο χρόνια.
- Αυξημένη μυϊκή μάζα και δύναμη. Αυτό θα ξεκινήσει εντός έξι έως δώδεκα μηνών μετά τη θεραπεία. Η μέγιστη αύξηση θα εκδηλωθεί εντός δύο έως πέντε ετών.
- Τριχόπτωση που αφορά το τριχωτό της κεφαλής. Αυτό θα συμβεί εντός 12 μηνών από τη θεραπεία.
Αποτελέσματα.
Μετά από την ορμονοθεραπεία, θα έχετε τακτικά ραντεβούν με το γιατρό σας. Αυτός ή αυτή θα:
- Καταγράψει τις φυσικές σωματικές σας αλλαγές.
- Θα παρακολουθεί τη συγκέντρωση ορμονών σας και θα σας χορηγεί τη χαμηλότερη δόση που είναι απαραίτητη για την επίτευξη των επιθυμητών φυσικών χαρακτηριστικών. Θα παρακολουθεί τις αλλαγές στα λιπίδια, το σάκχαρο αίματος νηστείας, τη γενική εξέταση αίματος, τα ένζυμα του ήπατος και τους ηλεκτρολύτες που θα μπορούσαν να προκληθούν από την ορμονοθεραπεία.
- Θα ελέγχει τη σταθερότητα της ψυχικής σας υγείας.
Μετά από τη θεραπεία αρρενοποίησης μέσω ορμονοθεραπείας, θα χρειαστείτε επίσης τακτικούς προληπτικούς ελέγχους (εάν δεν έχετε πραγματοποιήσει ορισμένες χειρουργικές παρεμβάσεις), όπως είναι:
- Έλεγχος για καρκίνο του μαστού με βάση τις κατάλληλες για την ηλικία οδηγίες.
- Έλεγχος για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας βάσει συστάσεων κατάλληλων για την ηλικία.
- Έγκαιρη αξιολόγηση της επίμονης ή υποτροπιάζουσας κολπικής αιμορραγίας.
- Αξιολόγηση για αποφρακτική άπνοια ύπνου.
Όταν υποβάλλεστε σε εξέταση για καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, φροντίστε να δηλώσετε ότι βρίσκεστε σε θεραπεία με τεστοστερόνη και βεβαιωθείτε ότι ο ορισμός του φύλου στο δείγμα σας δεν θα δημιουργήσει σύγχιση. Αυτό το είδος θεραπείας μπορεί να προκαλέσει λέπτυνση στους τραχηλικούς ιστούς (ατροφία του τραχήλου της μήτρας), η οποία μπορεί να μιμηθεί μια κατάσταση στην οποία υπάρχουν μη φυσιολογικά κύτταρα στην επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας. (τραχηλική δυσπλασία).
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν από τους συγγραφείς.
Tangpricha V, et al. Transgender men: Evaluation and management. https://www.uptodate.com/contents/search Accessed Jan. 19, 2017.
Erickson-Schroth L, ed. Medical transition. In: Trans Bodies, Trans Selves: A Resource for the Transgender Community. New York, N.Y.: Oxford University Press; 2014.
The World Professional Association of Transgender Health. Standards of care for the health of transsexual, transgender and gender nonconforming people, 7th version. http://www.wpath.org Accessed Dec. 23, 2016.
AskMayoExpert. Feminizing or masculinizing hormone therapy. Rochester, Minn.: Mayo Foundation for Medical Education and Research; 2016.
Πηγή: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/ftm-hormone-therapy/about/pac-20385099