Γενική Άποψη του Θέματος
Η ορμονοθεραπεία με σκοπό την θηλεοποίηση, χρησιμοποιείται για να προκαλέσει στο σώμα σας, τις αλλαγές οι οποίες προκαλούνται από τις γυναικείες ορμόνες κατά τη διάρκεια της εφηβείας (δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου) προκειμένου να επιτευχθεί η εναρμόνιση της επιθυμητής για εσάς ταυτότητας φύλου και του σώματός σας (συσχέτιση φύλου).
Εάν ξεκινήσει η θηλυκού τύπου ορμονοθεραπεία πριν εμφανισθούν οι αλλαγές άρρενος τύπου της εφηβείας, μπορεί να αποφευχθεί η εμφάνιση των δευτερογενών χαρακτηριστικών του ανδρικού φύλου, όπως η αυξημένη τριχοφυία του σώματος και οι μεταβολές του ύψους της φωνής. Η θήλεος τύπου ορμονοθεραπεία αναφέρεται επίσης ως θεραπεία διασταυρούμενων (αντίθετων) ορμονών.
Κατά τη διάρκεια της θηλεοποιητικής ορμονικής θεραπείας, θα σας δοθεί φαρμακευτική αγωγή η οποία θα εμποδίσει τη δράση της ορμόνης τεστοστερόνης. Θα λάβετε επίσης οιστρογόνα για να μειωθεί η παραγωγή τεστοστερόνης και να εμφανισθούν τα γυναικεία δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου. Οι αλλαγές που θα προκληθούν από αυτά τα φάρμακα μπορεί να είναι προσωρινές ή μόνιμες. Η γυναικεία ορμονοθεραπεία μπορεί να γίνει μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με πλαστική χειρουργική επέμβαση προς διαμόρφωση σωματικών χαρακτηριστικών γυναικείου τύπου.
Ωστόσο, η γυναικεία ορμονοθεραπεία δεν είναι δυνατή για όλες τις τρανσέξουαλ γυναίκες. Η γυναικεία ορμονοθεραπεία μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα και τη σεξουαλική σας λειτουργικότητα και να προκαλέσει άλλα προβλήματα υγείας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να σταθμίσετε τους κινδύνους και τα οφέλη.
Η προσέγγιση της Mayo Clinic.
Γιατί δίνεται η θηλεοποιητική αγωγή.
Η γυναικεία ορμονοθεραπεία χρησιμοποιείται για να τροποποιήσει τα επίπεδα ορμονών σας ώστε να ταιριάζουν με την ταυτότητα φύλου σας. Συνήθως, οι άνθρωποι που επιδιώκουν την ορμονοθεραπεία, αντιμετωπίζουν άγχος λόγω της αντίθεσης μεταξύ του φύλου τους όπως το αισθάνονται και το εκφράζουν, και του φύλου όπως τους καθορίσθηκε κατά τη γέννηση (Δυσφορία φύλου). Για να αποφευχθεί ο υπερβολικός κίνδυνος από την ορμονοθεραπεία, ο στόχος είναι να διατηρηθούν τα επίπεδα ορμονών στο φυσιολογικό εύρος που ισχύει για το επιθυμητό φύλο.
Η ορμονοθεραπεία με στόχο την θηλεοποίηση έχει την δυνατότητα να :
- Κάνει τη Δυσφορία φύλου λιγότερο σοβαρή.
- Μειώσει την ψυχολογική και συναισθηματική ένταση.
- Βελτιώσει τη ψυχολογική και κοινωνική λειτουργικότητα.
- Βελτιώσει τη σεξουαλική ικανοποίηση.
- Βελτιώσει τη ποιότητα ζωής.
Παρόλο που η χρήση ορμονών δεν έχει εγκριθεί επί του παρόντος από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), για τη θεραπεία της Δυσφορίας φύλου, η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να είναι ασφαλής και αποτελεσματική.
Εάν προορίζεται για εφαρμογή σε έναν έφηβο, η ορμονοθεραπεία αρχίζει συνήθως στην ηλικία των 16 ετών. Ιδανικά, η αγωγή αρχίζει πριν από την ανάπτυξη των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου, έτσι ώστε οι έφηβοι να μπορούν να διέλθουν την εφηβεία τους με το το επιθυμητό φύλο. Η ορμονική θεραπεία δεν προβλέπεται να χρησιμοποιείται στα παιδιά.
Η γυναικεία ορμονοθεραπεία δεν είναι κατάλληλη για όλες τις trans γυναίκες. Ο γιατρός σας μπορεί να σας αποθαρρύνει από την θηλεοποιητική ορμονοθεραπεία εάν:
- Είχατε ή έχετε έναν ορμονο-ευαίσθητο καρκίνο, όπως ο καρκίνος του προστάτη
- Πάσχετε από θρομβοεμβολική νόσο, δηλαδή σχηματίζεται θρόμβος αίματος σε μία ή περισσότερες από τις εν τω βάθει φλέβες του σώματός σας (εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση) ή εμφανίζεται κάποια απόφραξη σε μία από τις πνευμονικές αρτηρίες στους πνεύμονές σας (πνευμονική εμβολή).
- Έχετε σημαντικά και αρρύθμιστα θέματα ψυχικής υγείας.
Ποιοί κίνδυνοι υπάρχουν;
Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με τις επερχόμενες αλλαγές στο σώμα σας και τις ανησυχίες που μπορεί να έχετε.
Οι επιπλοκές της ορμονοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Τον σχηματισμό θρόμβου αίματος σε μια εν τω βάθει φλέβα (εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση) και την μετακίνησή του στον πνεύμονα (πνευμονική εμβολή).
- Αυξημένα τριγλυκερίδια.
- Χολολιθίαση.
- Αύξηση σωματικού βάρους.
- Αυξημένες τρανσαμινάσες ήπατος.
- Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.
- Στυτική δυσλειτουργία.
- Στείρωση.
- Υπερκαλιαιμία.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση (Υπέρταση).
- Διαβήτη τύπου II.
- Καρδιαγγειακή νόσο, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχουν τουλάχιστον δύο άλλοι παράγοντες αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου.
- Επίσης αυξημένη προλακτίνη στο αίμα (υπερπρολακτιναιμία) , μια κατάσταση κατά την οποία ένας μη καρκινικός όγκος της υπόφυσης στον εγκέφαλο (αδένωμα), υπερεκκρίνει την ορμόνη προλακτίνη (προλακτίνωμα).
- Τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του μαστού.
Σχετικά με την γονιμότητά σας.
Επειδή η γυναικεία ορμονοθεραπεία μπορεί να μειώσει τη γονιμότητά σας, θα πρέπει να λάβετε αποφάσεις σχετικά με τη μελλοντική σας τεκνοποιία πριν αρχίσετε τη θεραπεία. Ο κίνδυνος μόνιμης υπογονιμότητας αυξάνεται με τη μακροχρόνια χρήση ορμονών, ειδικά όταν η ορμονοθεραπεία αρχίζει πριν την εφηβεία. Ακόμη και μετά τη διακοπή της ορμονοθεραπείας, η λειτουργία των όρχεων μπορεί να μην αποκατασταθεί ικανοποιητικά ώστε να μπορεί να εξασφαλίσει τη σύλληψη.
Εάν θέλετε να έχετε βιολογικά παιδιά, μιλήστε στο γιατρό σας , ώστε να καταψύξετε το σπέρμα σας (κρυοσυντήρηση σπέρματος) πριν ξεκινήσετε τη θηλεοποιητική ορμονοθεραπεία.
Άλλες παρενέργειες της χρήσης οιστρογόνων στις trans γυναίκες περιλαμβάνουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία (libido), πτωχή στυτική λειτουργία και εκσπερμάτιση. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να βελτιωθεί με τη χρήση φαρμάκων από το στόμα όπως το σιλδεναφίλη (Viagra) ή η ταδαλαφίλη (Adcirca, Cialis).
Πώς θα γίνει η προετοιμασία για την αγωγή σας.
Πριν ξεκινήσετε τη θήλεος τύπου ορμονοθεραπεία, ο γιατρός σας θα αξιολογήσει την υγεία σας για να αποκλείσει ή να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε ιατρικές καταστάσεις μπορεί να επηρρεάσουν ή να αποτελέσουν αντένδειξη για τη θεραπεία.
Η αξιολόγηση μπορεί να περιλαμβάνει:
- Την ανασκόπηση του προσωπικού και οικογενειακού σας ιατρικού ιστορικού.
- Πλήρη κλινική εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των έξω γεννητικών οργάνων σας.
- Εργαστηριακές εξετάσεις για τη μέτρηση των λιπιδίων του αίματος, του σακχάρου,μια γενική εξέταση αίματος, προσδιορισμό ηπατικών ενζύμων, ηλεκτρολυτών, και της ορμόνης προλακτίνης.
- Πρέπει επίσης να γίνει μια ανασκόπηση των εμβολιασμών σας.
- Ιατρικές εξετάσεις που προβλέπονται με βάση την ηλικία και το βιολογικό σας φύλο.
- Προσδιορισμό και αντιμετώπιση της χρήσης καπνού, της εξάρτησης από ναρκωτικά, της κατάχρησης οινοπνεύματος, HIV λοίμωξης και άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.
- Συζήτηση σχετικά με την κατάψυξη σπέρματος, (κρυοσυντήρηση σπέρματος).
- Συζήτηση σχετικά με τη πιθανή ως τώρα χρήση επικίνδυνων θεραπειών, όπως είναι οι μη συνταγογραφούμενες ορμόνες ,οι ενέσεις μή ιατρικήςσιλικόνης και ο αυτοπροκληθείς ευνουχισμός.
Μπορεί επίσης να χρειαστείτε αξιολόγηση της ψυχικής υγείας σας από έναν πάροχο με εμπειρία στην υγεία των διαφυλικών.Η αξιολόγηση μπορεί να εκτιμήσει αυτά που αφορούν:
- Τη ταυτότητα φύλου και τη δυσφορία σας.
- Τον αντίκτυπο της ταυτότητα φύλου σας στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, στο σπίτι και στο κοινωνικό σας περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων που σχετίζονται με πιθανές διακρίσεις, βιαιότητα στις σχέσεις, και άγχος από την απομόνωση.
- Τη ψυχική σας διάθεση ή άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.
- Θέματα σεξουαλικής υγείας.
- Επικίνδυνες συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ουσιών, ενέσεις σιλικόνης μη ιατρικής χρήσης ή μη εγκεκριμένη ορμονοθεραπεία ή συμπληρωμάτων διατροφής.
- Την ύπαρξη παραγόντων προστασίας όπως η κοινωνική στήριξη από την οικογένεια, τους φίλους και τους συνομηλίκους.
- Τους στόχους, τους κινδύνους και τις προσδοκίες σας από τη θεραπεία και τα μελλοντικά σας σχέδια σχετικά με την αγωγή σας.
Οι έφηβοι ηλικίας κάτω των 18 ετών, συνοδευόμενοι από τους γονείς ή κηδεμόνες τους, θα πρέπει επίσης να δουν γιατρούς και παρόχους ψυχικής υγείας με παιδιατρική εμπειρία στην υγεία των διαφυλικών για να συζητήσουν τους κινδύνους της ορμονοθεραπείας, καθώς και τα αποτελέσματα και τις πιθανές επιπλοκές από τη μετάβαση στο άλλο φύλο.
Τι μπορείτε να περιμένετε.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Σύμφωνα με το πρωτόκολο , θα αρχίσετε τη γυναικεία ορμονοθεραπεία παίρνοντας το διουρητικό σπιρονολακτόνη (Aldactone) σε δόσεις από 100 έως 200 milligram ημερησίως. Αυτό αναστέλλει τους υποδοχείς ορμονών άρρενος τύπου, (ανδρογόνων) και μπορεί να καταστείλει την παραγωγή τεστοστερόνης.
Μετά από έξι έως οκτώ εβδομάδες, θα αρχίσετε να παίρνετε οιστρογόνα για να μειώσετε την παραγωγή τεστοστερόνης και να προκαλέσετε τη θηλεοποίηση. Τα οιστρογόνα μπορεί να ληφθούν με ποικίλες μεθόδους, με τη μορφή ενός χαπιού, με ένεση ή με δερματικά παρασκευάσματα όπως κρέμα, γέλη, σπρέι ή έμπλαστρο. Δεν πρέπει να πάρετε το οιστρογόνο από το στόμα, εάν έχετε ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης. Η χρήση ορμονικών αναλόγων της (GnRH) για την καταστολή της παραγωγής τεστοστερόνης μπορεί να σας επιτρέψει να πάρετε χαμηλότερες δόσεις οιστρογόνων και δεν θα απαιτήσει τη χρήση σπιρονολακτόνης. Ωστόσο, τα ανάλογα της GnRH είναι πιο ακριβά.
Επιπρόσθετες θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Προγεστερόνη που έχει διασπασθεί σε μικροσκοπικά σωματίδια (micronized), τα οποία μπορεί να βελτιώσουν την ανάπτυξη του μαστού.
- Την ουσία Finasteride (Propecia) ή τοπική χρήση μινοξιδίλης (Rogaine) ή και τα δύο για άτομα που είναι επιρρεπή σε ανδρικού τύπο φαλάκρα.
Μετά τη διαδικασία.
Η γυναικεία ορμονοθεραπεία θα αρχίσει να επιφέρει αλλαγές στο σώμα σας μέσα στις επόμενες εβδομάδες έως μήνες. Το χρονοδιάγραμμα σας θα είναι ως εξής:
- Μειωμένη λίμπιντο. Αυτή θα ξεκινήσει ένα έως τρεις μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα εκδηλωθεί μέσα σε ένα έως δύο χρόνια.
- Μειωμένες αυθόρμητες στύσεις. Αυτό θα ξεκινήσει έναν έως τρεις μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα εκδηλωθεί εντός τριών έως έξι μηνών.
- Επιβράδυνση της τριχόπτωσης στο τριχωτό της κεφαλής. Αυτή θα ξεκινήσει έναν έως τρεις μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα συμβεί μέσα σε ένα έως δύο χρόνια.
- Πιό μαλακό, λιγότερο λιπαρό δέρμα. Αυτό θα ξεκινήσει τρεις έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία.
- Ατροφία των όρχεων. Αυτή θα ξεκινήσει τρεις έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα συμβεί μέσα σε δύο με τρία χρόνια.
- Ανάπτυξη των μαστών. Αυτή θα ξεκινήσει τρεις έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα εκδηλωθεί μέσα σε δύο με τρία χρόνια.
- Ανακατανομή του σωματικού λίπους. Αυτή θα ξεκινήσει τρεις έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα εκδηλωθεί εντός δύο έως πέντε ετών.
- Μειωμένη μυϊκή μάζα. Αυτό θα ξεκινήσει τρεις έως έξι μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα συμβεί μέσα σε ένα έως δύο χρόνια.
- Μείωση της τριχοφυΐας του προσώπου και του σώματος. Αυτή θα αρχίσει έξι έως δώδεκα μήνες μετά τη θεραπεία. Το μέγιστο αποτέλεσμα θα φανεί εντός τριών ετών.
Αποτελέσματα:
Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της γυναικείας ορμονοθεραπείας, θα χρειαστεί να επισκέπτεσθε το γιατρό σας περίπου κάθε τρεις μήνες για εξετάσεις, και κάθε φορά που κάνετε αλλαγές στο σχήμα των ορμονών σας. Ο γιατρός σας:
- Θα καταγράφει τις σωματικές σας αλλαγές.
- Θα παρακολουθεί τη συγκέντρωση των ορμονών σας και θα χρησιμοποιεί τη χαμηλότερη δόση που είναι απαραίτητη για την επίτευξη των επιθυμητών σωματικών χαρακτηριστικών.
- Θα παρακολουθεί τις αλλαγές που θα μπορούσαν να προκληθούν από την ορμονοθεραπεία στα λιπίδια σας, στο σάκχαρο νηστείας, τη γενική αίματος, τα ένζυμα του ήπατος και τους ηλεκτρολύτες.
- Θα ελέγξει τη σταθερότητα της ψυχικής σας υγείας.
Μετά τη γυναικεία ορμονοθεραπεία, θα χρειαστεί να υποβάλεστε στο συνήθη προληπτικό έλεγχο, για θέματα όπως:
- Έλεγχος για καρκίνο του μαστού. Αυτός περιλαμβάνει μηνιαίες αυτο-εξετάσεις μαστού και αναλόγως με την ηλικία μαστογραφίες μετά τη συμπλήρωση πέντε έως δέκα χρόνων θεραπείας με οιστρογόνα.
- Χρήση συμπληρωμάτων διατροφής. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα συνήθη συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D, μαζί με την εκτίμηση της οστικής πυκνότητας σύμφωνα με τις προσαρμοσμένες για την ηλικία οδηγίες που αφορούν τις γυναίκες.
- Έλεγχο για καρκίνο του προστάτη. Αυτός πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις κατάλληλες για την ηλικία οδηγίες. Μετά την αγωγή με οιστρογόνα, το PSA σας αναμένεται να μειωθεί περίπου κατά 50%.
Πηγές που χρησιμοποίησαν οι συγγραφείς του άρθρου.
Tangpricha V, et al. Transgender women: Evaluation and management. https://www.uptodate.com/contents/search Accessed Dec. 23, 2016.
Erickson-Schroth L, ed. Surgical transition. In: Trans Bodies, Trans Selves: A Resource for the Transgender Community. New York, N.Y.: Oxford University Press; 2014.
The World Professional Association of Transgender Health. Standards of care for the health of transsexual, transgender and gender nonconforming people, 7th version. http://www.wpath.org Accessed Dec. 23, 2016.
AskMayoExpert. Feminizing or masculinizing hormone therapy. Rochester, Minn.: Mayo Foundation for Medical Education and Research; 2016.
Lteif AN (expert opinion). Mayo Clinic, Rochester, Minn. May 10, 2017
Πηγή: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/mtf-hormone-therapy/about/pac-20385096