Από τον Γεώργιο Μιχαηλίδη, για την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα»
Οι πηγαίοι τίτλοι που κυκλοφορούν σε εφημερίδες και ραδιόφωνα τα τελευταία χρόνια για την μείωση του πληθυσμού και την δημογραφική κατάρρευση που βιώνουμε ως λαός, είναι γεγονός πως δεν συγκινούν τους πολίτες.
Αυτό φαίνεται από την αναγνωσιμότητα που έχουν τα εν λόγω κείμενα στο διαδίκτυο. Πολύ απλά, μία πολύ μεγάλη μερίδα των πολιτών δεν συγκινείται. Οι λόγοι είναι πολλοί, η κατακλείδα, ίσως είναι, κατά την ταπεινή μου άποψη πάντα, πως ο καθένας από εμάς πιστεύει πως δεν μπορεί μόνος του να λύσει το πρόβλημα. Και αυτό έχει φυσικά μία μεγάλη δόση αλήθειας.
Μόλις σήμερα δημοσιεύθηκε στον Τύπο πως μέσα σε περίπου μία δεκαετία ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε κατά 500.000 άτομα. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων – Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, «το πλαίσιο ζωής στην Ελλάδα φαίνεται πως ωθεί τους νέους είτε στη φυγή, είτε στην ατεκνία».
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά.
Η επικρατούσα άποψη είναι πως το ζήτημα είναι κατά βάσιν οικονομικό και πως οι νέοι, βλέποντας ότι δεν έχουν μεγάλες ελπίδες να αυξήσουν σημαντικά το εισόδημά τους αλλά και να παράγουν πλούτο, οδηγούνται είτε στην ατεκνία, είτε στην φυγή στο εξωτερικό.
Το να τεκνοποιήσεις και να αναθρέψεις παιδιά προϋποθέτει σήμερα μία οικονομική, αν όχι άνεση, αλλά σίγουρα, ικανότητα, για να τους προσφέρεις ανέσεις και επιλογές έτσι ώστε και αυτά, μεγαλώνοντας, να πάνε ένα βήμα παραπέρα. Αυτό αποτελεί πλέον τροχοπέδη για τους νέους στην Ελλάδα και κάπως έτσι, το δόγμα της Δύσης «κάθε γενιά να περνά και καλύτερα από την προηγούμενη» έχει καταφανώς καταρρεύσει. Και αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αφού οι χώρες της Δύσης, με πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση, εμφανίζουν παρόμοια, αν και όχι τόσο τραγικά, στατιστικά όσον αφορά στις γεννήσεις. Άρα μπορούμε να καταλήξουμε εν μέρει στο συμπέρασμα πως η Ελλάδα ως μέρος της Δύσης κρίνει πως τα περισσότερα παιδιά δεν αποτελούν διακύβευμα.
Η αλήθεια είναι ότι οι νέοι Έλληνες δυσκολεύονται και, παρά τη βελτίωση των μακροοικονομικών στοιχείων την τελευταία 6ετία, αισθάνονται πως δεν μπορούν να κάνουν πολλά από αυτά που οι γονείς τους θεωρούσαν βασικά και αυτονόητα.
Να ενοικιάσουν ένα σπίτι, οι τιμές είναι εξωπραγματικές πλέον, ενώ η προσφορά ελάχιστη, αφού χιλιάδες ιδιοκτήτες προτιμούν τη βραχυχρόνια μίσθωση.
Στο ίδιο πλαίσιο, να σπουδάσουν. Κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια, έχουμε αναρωτηθεί πόσα είναι τα παιδιά που δεν μπορούν να κυνηγήσουν το όνειρό τους γιατί οι γονείς τους δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των ιδιοκτητών στην περιφέρεια που τυγχάνει να είναι και τουριστικοί προορισμοί;
Να αγοράσουν ένα σπίτι, οι τιμές είναι επίσης αναντίστοιχες της ποιότητας της προσφοράς, ενώ τα δάνεια που προσφέρουν οι τράπεζες, ασύμφορα.
Να πάνε διακοπές. Οι τιμές είναι πολύ υψηλές στα ακτοπλοϊκά και τη διαμονή και το συνολικό πακέτο για μία οικογένεια με δύο παιδιά φαντάζει σε πολλούς απρόσιτο. Υπάρχουν και άλλοι προορισμοί, σίγουρα, εκτός των Κυκλάδων, αλλά και εκεί οι τιμές προκαλούν ένα σφίξιμο στο στομάχι. Τα στοιχεία δείχνουν πως οι Έλληνες που δεν κάνουν διακοπές είναι κατά τι λιγότεροι από τα προηγούμενα χρόνια, αλλά αυτό δεν αποτελεί αφορμή για πανηγυρισμό.
Πάμε, όμως, να μπούμε λίγο πιο βαθιά στο ζήτημα. Το γεγονός πως πλουσιότερες χώρες από την Ελλάδα δυσκολεύονται δημογραφικά, όπως και το ότι προηγούμενες γενεές με ελάχιστα οικονομικά μέσα κατάφεραν να αυξήσουν τον πληθυσμό της χώρας ή να τον κρατήσουν τουλάχιστον σταθερό φανερώνει μία ανακολουθία στο προκείμενο αφήγημα.
Φαίνεται πως η χώρα μας δεν έχει δόγμα. Από την Μικρασιατική Καταστροφή και ύστερα ο ελληνικός λαός και οι ηγέτες που ακολούθησαν από το 1922 και ύστερα, δεν κατάφεραν να δώσουν ένα όραμα σε αυτόν τον λαό. Οι Έλληνες είναι σαν να βαδίζουμε τυχαία ανάμεσα στην παγκοσμιότητα και περιοδικά να εμφανίζουμε στιγμιαίες επιτυχίες που δεν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε.
Επί δεκαετίες δεν καταφέραμε να βρούμε τι είναι αυτό που μας ξεχωρίζει από άλλους λαούς, σε τι είμαστε καλοί συλλογικά, ποιες δυνατότητες μπορούμε να εκμεταλλευτούμε και, να επενδύσουμε σε αυτές δίχως αύριο, να γίνουμε απαραίτητοι και, αυτή η κατάσταση να δημιουργήσει προϋποθέσεις συλλογικής προόδου.
Αγροτική παραγωγή, τεχνολογία, ανθρώπινο δυναμικό, επιχειρηματικότητα, ναυτιλία, και πολλοί άλλοι τομείς θα μπορούσαν να αποτελέσουν μηχανή παραγωγής συλλογικού πλούτου και παροχής σιγουριάς για τους Έλληνες έτσι ώστε κάνουν προκοπή και εν τέλει παιδιά. Αλλά δεν.
Η αλήθεια είναι πως μία ματιά στην τρισχιλιετή Ιστορία μας φανερώνει πως όποτε συνολικά είτε κοινοτικά, αντιμετωπίσαμε δημογραφικό πρόβλημα, «ολιγανθρωπία» όπως έλεγαν οι Σπαρτιάτες, απωλέσαμε την πολιτική μας ελευθερία και βυθιστήκαμε στην εσωστρέφεια και την αφάνεια, μέχρις ότου να επανακάμψουμε. Το κάναμε πολλές φορές, όμως σήμερα υπάρχει μία ειδοποιός διαφορά.
Επί χιλιετίες οι Έλληνες ήμασταν διασκορπισμένοι σε κοινότητες οι οποίες αλληλοτροφοδοτούσαν το πληθυσμιακό μας δυναμικό με μεταναστεύσεις οι οποίες βοήθησαν να διατηρήσουμε την ταυτότητα, την γλώσσα και τον πολιτισμό μας ακόμη κι αν δεν ήμασταν κύριοι των εαυτών μας αλλά υπόδουλοι.
Σήμερα, για πρώτη φορά στην Ιστορία μας έχουμε ένα ενιαίο κράτος, δίχως εμφύλιες διαμάχες και δίχως εξωγενείς πολεμικές συγκρούσεις, κι όμως, η αποσάθρωση του δημογραφικού ιστού έχει ξεκινήσει εκ των έσω.
Μπορούμε να ανατρέψουμε την κατάσταση; Σύμφωνα με τα όσα λένε οι επιστήμονες στις κατά καιρούς έρευνες είναι αδύνατον να αυξήσουμε τον πληθυσμό μας έως πολύ δύσκολο πλέον ακόμη και να τον διατηρήσουμε. Το μέλλον δεν μπορούμε να το προβλέψουμε, αλλά σίγουρα δεν θα είναι όπως το γνωρίζουμε.
Πηγή: Πρώτο Θέμα, defence-point.gr