Νέα μελέτη υποδεικνύει ότι ασφαλής αριθμός είναι τα 2,7 παιδιά
Από την Public Library of Science
Σύμφωνα με Ιαπωνική έρευνα*, όταν υπάρχει μικρό μέγεθος πληθυσμού και λόγω των τυχαίων μοτίβων γεννήσεων πρέπει να αυξηθεί το όριο γονιμότητας το οποίο θεωρούνταν ως τώρα ασφαλές για την αποφυγή της εξαφάνισης ενός πληθυσμού.
Σύμφωνα με την μελέτη, ο αριθμός των 2,1 παιδιών ίσως δεν είναι ικανοποιητικός και οι ανθρώπινοι πληθυσμοί χρειάζονται τουλάχιστον 2,7 παιδιά ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας για να επιβιώσουν. Αυτό είναι ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό γονιμότητας από ό,τι πιστεύαμε ως τώρα, αλλά σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ανοιχτής πρόσβασης «PLOS Oe» από τον Takuya Okabe του Πανεπιστημίου Shizuoka της Ιαπωνίας και τους συναδέλφους του*, είναι αναγκαίο για να αποφύγουν οι πληθυσμοί τη μακροπρόθεσμη εξαφάνισή τους.
Ενώ το ποσοστό γονιμότητας 2,1 παιδιών ανά γυναίκα θεωρείται γενικά ο απαραίτητος ρυθμός αντικατάστασης για να διατηρηθεί ένας πληθυσμός σταθερός, ωστόσο αυτό το ποσοστό δεν λαμβάνει υπόψη τις τυχαίες διαφορές στον αριθμό των παιδιών που αποκτούν οι άνθρωποι, τα ποσοστά θνησιμότητας σε μία κοινωνία, τις αναλογίες των φύλων και την πιθανότητα ορισμένοι ενήλικες να μην αποκτήσουν ποτέ παιδιά. Σε μικρούς πληθυσμούς, αυτές οι τυχαίες διακυμάνσεις μπορούν να εξαλείψουν ολόκληρες οικογενειακές σειρές/ γενεές.
Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μαθηματικά μοντέλα για να εξετάσουν πώς αυτή η δημογραφική μεταβλητότητα επηρεάζει την επιβίωση των πληθυσμών σε βάθος πολλών γενεών.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι, λόγω τυχαίων διακυμάνσεων στον αριθμό των γεννήσεων, απαιτείται ποσοστό γονιμότητας τουλάχιστον 2,7 παιδιών ανά γυναίκα για να αποφευχθεί στα σίγουρα η τελική εξαφάνιση - ειδικά σε μικρούς πληθυσμούς. Εάν βέβαια υπάρξει μια αναλογία γεννήσεων μεροληπτική-ευνοϊκή προς τις γυναίκες, δηλαδή να γεννιώνται περισσότερες γυναίκες από άνδρες, αυτή μειώνει τον κίνδυνο εξαφάνισης, βοηθώντας περισσότερες γενεαλογικές σειρές να επιβιώσουν στο χρόνο.
Αυτή η παρατήρηση μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση ενός παρατηρούμενου φαινομένου: υπό σοβαρές συνθήκες - όπως πόλεμοι, λιμοί (πείνα) ή περιβαλλοντική αναστάτωση - τείνουν να γεννιούνται περισσότερες γυναίκες από άνδρες, και αυτό βοηθά στην επιβίωση του πληθυσμού. Σε αντίθετες περιπτώσεις, σε πολυπληθείς και ανεπτυγμένους πληθυσμούς, που δεν φαίνεται να κινδυνεύουν με εξαφάνιση, οι περισσότερες οικογενειακές γενεαλογικές σειρές κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η πραγματική βιωσιμότητα των πληθυσμών – που είναι προϋπόθεση για την βιωσιμότητα των γλωσσών, των πολιτιστικών παραδόσεων και των ποικίλων οικογενειακών γενεαλογικών σειρών - απαιτεί επανεξέταση των συμβατικών στόχων γονιμότητας.
* Η μελέτη: Cuaresma DCN, et al. Threshold fertility for the avoidance of extinction under critical conditions, PLOS One (2025). DOI: 10.1371/journal.pone.0322174
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου: «Μαμά, Μπαμπάς και Παιδιά»
Πηγή: phys.org