Από το «Μαμά, Μπαμπάς και Παιδιά»
Η Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας υπερψήφισε στις 27/05/25, με 305 ψήφους υπέρ -199 ψήφους κατά, νομοσχέδιο που νομιμοποιεί την υποβοηθούμενη αυτοκτονία και την ευθανασία. Οι υποστηρικτές της ζωής γνωρίζουν ότι αυτή η απόφαση θα προσβάλει την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής και θα πιέσει τα ευάλωτα άτομα να προχωρήσουν σε πρόωρο θάνατο. (1)
Η νομοθεσία, που θα επιτρέψει (υπό προϋποθέσεις) σε ενήλικες με ανίατες ασθένειες να λαμβάνουν θανατηφόρα φάρμακα, σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στη πολιτική της Γαλλίας για το τέλος της ζωής. Ωστόσο, αναμένει και την έγκριση της Γερουσίας.
Το περιγράφεται από τους υποστηρικτές του ως παροχή «βοήθειας στον θάνατο» και προβλέπει για άτομα άνω των 18 ετών που είναι Γάλλοι πολίτες ή κάτοικοι της χώρας, εφόσον πάσχουν από μια σοβαρή, ανίατη ασθένεια, ή παρουσιάζουν αφόρητο πόνο, να αναζητήσουν τα θανατηφόρα φάρμακα. Μια ιατρική ομάδα πρέπει να επιβεβαιώσει την πάθηση και την ανεξάρτητη βούληση του ασθενούς, ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα να λάβει μόνος του τις θανατηφόρες ουσίες ή με βοήθεια γιατρού ή νοσηλευτή, εφόσον δεν είναι σωματικά ικανός.
Παράλληλα, εγκρίθηκε ομόφωνα και ένα νομοσχέδιο που ενισχύει την παρηγορητική φροντίδα, με τον πρόεδρο Emmanuel Macron να υπόσχεται παροχή 1,1 δις ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία για τη βελτίωση της φροντίδας στο τέλος της ζωής.
Ομάδες υπέρ της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της Διάσκεψης των Θρησκευτικών Ηγετών στη Γαλλία, (Conference of Religious Leaders in France, CRCF), που εκπροσωπούν τις Καθολικές, Ορθόδοξες, Προτεσταντικές, Εβραϊκές, Μουσουλμανικές και Βουδιστικές κοινότητες, καταδίκασαν το μέτρο ως «ανθρωπολογική καταστροφή» που θα πιέσει τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους ή τους χρόνιους ασθενείς να επιλέξουν τον θάνατο.
Ο Matt Vallière, Εκτελεστικός Διευθυντής του Patients’ Rights Action Fund, (Ταμείου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ασθενών), καταδίκασε την ψηφοφορία δηλώνοντας:
«Σήμερα, η Γαλλική Εθνοσυνέλευση υπερψήφισε μια μοιραία και τρομερή απόφαση που δημιουργεί μεγάλο κίνδυνο θανατηφόρου βλάβης και διακρίσεων εξαιτίας της εισαγωγής της ευθανασίας, εάν τελικά εγκριθεί. Γίνεται πολλή συζήτηση για «δικαιώματα» για τη «βάσανο», για την «ελευθερία» και την «αδελφοσύνη», αλλά αυτό που οι Γάλλοι υποστηρικτές, όπως και αυτοί των ΗΠΑ, δεν καταφέρνουν πραγματικά να αντιληφθούν είναι το ποιους βλάπτουν αυτοί οι νόμοι, ποιους έχουν τη δύναμη να εξαναγκάσουν και ποιων τα δικαιώματα προσβάλλονται με την ψήφιση αυτού του νόμου.
Το νομοσχέδιο θα εξεταστεί από τη Γαλλική Γερουσία το φθινόπωρο. Εάν γίνουν τροποποιήσεις και ψηφιστεί ένα τροποποιημένο νομοσχέδιο από τη Γερουσία, θα επιστρέψει στη Συνέλευση για δεύτερη ανάγνωση και ψηφοφορία, η οποία εάν εγκριθεί θα επιστρέψει στη Γερουσία για επικύρωση. Εάν τα δύο σώματα δεν καταλήξουν σε συμφωνία, η κυβέρνηση μπορεί να συγκαλέσει μια κοινή επιτροπή επτά βουλευτών και επτά γερουσιαστών, η οποία θα αναλάβει την επίτευξη συμβιβασμού. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Emmanuel Macron έχει δεσμευτεί να θέσει αυτό το ζήτημα σε ψηφοφορία ενώπιον του λαού σε δημοψήφισμα, εάν η νομοθετική εξουσία δεν το ψηφίσει με κάποια μορφή, κάτι που πολλοί λένε ότι δεν έχει την εξουσία να κάνει.
Ας ελπίσουμε ότι οι ποικίλοι σύμμαχοι στη Γαλλία θα πείσουν τη Γερουσία να βάλει τέλος σε αυτό το ειδεχθές νομοσχέδιο»
Αυτός ο νόμος υπονομεύει τη θεμελιώδη αρχή ότι κάθε ανθρώπινη ζωή είναι ιερή από τη σύλληψη μέχρι τον φυσικό θάνατο. Ανοίγει την πόρτα στην κακοποίηση, αφού οι κοινωνικές ή οικογενειακές πιέσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν ευάλωτους ανθρώπους να αισθάνονται ότι η ζωή τους δεν αξίζει πλέον να υπάρχει.
Η ψήφιση της νομοθεσίας έρχεται μετά από χρόνια συζητήσεων, οι οποίες εντάθηκαν εξαιτίας περιπτώσεων Γάλλων πολιτών που ταξίδεψαν σε χώρες όπως η Ελβετία, όπου η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι νόμιμη, για να τερματίσουν τη ζωή τους. Πρόκειται για τον λεγόμενο τουρισμό αυτοκτονίας. Αυτός είναι ένα νοσηρό φαινόμενο που αφορά στα κράτη της ΕΕ που έχουν νομιμοποιήσει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία εδώ και δεκαετίες. Άνθρωποι κατευθύνονται εκεί για να θέσουν τέρμα στη ζωή τους, επειδή στη πατρίδα τους οι ιατρικές προσπάθειες κατευθύνονται στο να ζήσουν και μόνο.
Η ευθανασία διακρίνεται σε εκούσια, όταν το αίτημα θανάτου γίνεται εκ μέρους του πάσχοντος ο οποίος απευθύνεται για υλοποίησή του σε ένα γιατρό ή άλλο επαγγελματία υγείας, και σε ακούσια όταν ένα άτομο δεν μπορεί να την αναζητήσει λόγω της κατάστασης στην οποία βρίσκεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις ένα μέλος της οικογένειάς του ή κάποιος που έχει πληρεξούσιο αιτείται τον τερματισμό της ζωής. Η πρωτοβουλία άλλου για την απόφαση του τέλους της ζωής πηγάζει από προηγούμενη συμφωνία, πριν την εμφάνιση της ανικανότητας.
Οι επικριτές του νομοσχεδίου στη Γαλλία προειδοποιούν ότι τα κριτήρια του νομοσχεδίου - όπως η «αφόρητη σωματική ή ψυχολογική ταλαιπωρία» - είναι επικίνδυνα ασαφή, ενδεχομένως επεκτείνουν την καταλληλότητα πέρα από τις «τελικές» περιπτώσεις, ενώ επιτρέπουν την κατάχρηση του συστήματος.
Η κατάργηση της απαίτησης να επίκειται άμεσα ο θάνατος, η οποία υπήρχε σε προηγούμενες νομοθεσίες, ανησυχεί ακόμη περισσότερο τους υποστηρικτές της ζωής, οι οποίοι φοβούνται πως θα επαναληφθεί η ολισθηρή πορεία προς τις ευρύτερες πρακτικές ευθανασίας που παρατηρούνται σε χώρες όπως το Βέλγιο και η Ολλανδία.
Ο Paul Lefèvre, γιατρός και βιοηθικός , επισήμανε μελέτες που δείχνουν ότι σε χώρες με νομιμοποιημένη ευθανασία, οι διασφαλίσεις συχνά αποτυγχάνουν να αποτρέψουν τον εξαναγκασμό ή την κακή εφαρμογή, ιδιαίτερα για όσους έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας ή αναπηρίες.
Ποια είναι όμως η κατάσταση ως προς την ευθανασία στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες; (2)
Βέλγιο
Το Βέλγιο επιδιώκει να προσθέσει και τους ασθενείς με άνοια στον 23χρονο νόμο του περί ευθανασίας. Η Christian Daily αναφέρει ότι η τροποποίηση θα επιτρέπει την ευθανασία ασθενών με άνοια εάν υπογράψουν μια «Δήλωση πρόθεσης» και είναι «ψυχολογικά ικανοί». Μπορούν να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους να πεθάνουν μέσω του γιατρού τους, αν και αυτό δεν απαιτείται.
Το Βέλγιο ενέκρινε την ευθανασία υπό προϋποθέσεις το 2002. Τουλάχιστον 37.606 άνθρωποι έχουν πεθάνει μέσω ευθανασίας από τότε. Πάνω από το 70% ήταν 70 ετών και άνω, ενώ πάνω από το 40% ήταν άνω των 80 ετών.
Νορβηγία
Παρόλο που η ευθανασία δεν έχει νομιμοποιηθεί στη Νορβηγία, πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε από την Dagen δείχνει ότι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας υποστηρίζουν την ευθανασία σήμερα σε σύγκριση με το 2016. Το Νορβηγικό Λαϊκό Κόμμα και το Φιλελεύθερο Κόμμα θέλουν να επανεξετάσουν την πιθανότητα νομιμοποίησης της πρακτικής.
Μια πανεθνική μελέτη έδειξε ότι πολλοί Νορβηγοί γιατροί, τουλάχιστον το 36%, πιστεύουν ότι δεν πρέπει να εφαρμόζεται η ευθανασία. Ωστόσο, σχεδόν το 90% πιστεύει ότι η πρακτική θα πρέπει να υπάρχει και ότι θα πρέπει να δίνεται το δικαίωμα, όταν γίνει επιτρεπτό. 2.004 γιατροί συμμετείχαν στην έρευνα και οι νεότεροι γιατροί τείνουν να είναι πιο υποστηρικτικοί από τους μεγαλύτερους σε ηλικία ομολόγους τους. Επιπλέον, όσοι αυτοπροσδιορίζονταν ως «μη θρησκευόμενοι» έτειναν να είναι περισσότερο υπέρ της νομιμοποίησης σε σύγκριση με όσους ήταν «θρησκευόμενοι».
Δημοσκοπήσεις κοινής γνώμης διεξήχθησαν το 2023 και φέτος. Μια δημοσκόπηση του 2023 από την VG έδειξε ότι επτά στους 10 (70%) τάχθηκαν υπέρ της νομιμοποίησης της ευθανασίας αντίθετα με μια δημοσκόπηση που δημοσίευσε η Norstat φέτος. Η τελευταία μελέτη αυτή έδειξε ότι ο αριθμός των υποστηρικτών μειωνόταν, σύμφωνα με την Dagen.
Φινλανδία
Το κοινοβούλιο συζητά επί του παρόντος μια πρωτοβουλία πολιτών για τη νομιμοποίηση της ευθανασίας, καθώς δεν επιτρέπεται στη χώρα. Η πρόταση έχει δεχθεί κριτική, ιδίως από την βουλευτή Päivi Räsänen, γιατρό και μέλος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας του κοινοβουλίου.
Η Räsänen λέει στην KD-Lehti ότι η ευθανασία δεν πρέπει να εγκριθεί, καθώς η φροντίδα σε hospices είναι πιο προηγμένη και ο τερματισμός μιας ζωής δεν είναι μέρος της αποστολής ενός γιατρού. Λέει επίσης ότι τα ποσοστά αυτοκτονιών είναι υψηλότερα σε χώρες που έχουν υιοθετήσει την ευθανασία.
«Εάν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση θεωρείται βάση για την ευθανασία, πώς μπορούν να αποτραπούν αξιόπιστα οι αυτοκτονίες; Ένας νόμος για την ευθανασία θα οδηγούσε αναπόφευκτα στην ιδέα ότι η ζωή ενός σοβαρά άρρωστου ή ανάπηρου ατόμου δεν είναι τόσο πολύτιμη όσο αυτή ενός υγιούς ατόμου», λέει στην έκθεση KD-Lehti. Ο Ιατρικός Σύλλογος της χώρας εξακολουθεί να αντιτίθεται στην ευθανασία.
Ολλανδία
Η ευθανασία νομιμοποιήθηκε στην Ολλανδία το 2002. Ο νόμος έχει πρόσφατα επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει και τη «ψυχολογική βάσανο» σε νέους κάτω των 24 ετών. Πέρυσι, 219 άτομα υποβλήθηκαν σε ευθανασία επειδή η ψυχολογική τους κατάσταση κρίθηκε «απελπιστική και αφόρητη» από τους γιατρούς. Τουλάχιστον 30 από αυτούς ήταν κάτω των τριάντα ετών.
Το 2013, υπήρχαν μόνο 40 ανάλογα περιστατικά. Υπάρχει ήδη αίτημα αναθεώρησης του νόμου.
Η αύξηση των αιτημάτων ευθανασίας στην Ολλανδία, έρχεται ενώ υπάρχουν τεράστιες λίστες αναμονής για παροχή φροντίδας ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με το ψυχίατρο νέων Ivo Aben «η ανάπτυξη και η πορεία ζωής ενός νέου ατόμου «δεν έχουν ακόμη τακτοποιηθεί» και το θέμα του «απελπισμένου πόνου» δεν μπορεί να αποτελεί την εύκολη διάγνωση», που θα οδηγεί στην ευθανασία. Το κόμμα NSC συνέστησε τη δημιουργία επιτροπής για τον σωστό ορισμό της «έλλειψης εναλλακτικής λύσης» (εννοεί στην ευθανασία) και της «απελπισίας». Η Ολλανδική Ένωση Ψυχιατρικής (NvvP) αναθεωρεί ήδη τις κατευθυντήριες γραμμές για την ευθανασία.
Ηνωμένο Βασίλειο
Οι βουλευτές της βρετανικής κυβέρνησης εξετάζουν επί του παρόντος ένα νομοσχέδιο για τον υποβοηθούμενο θάνατο που θα επέτρεπε σε άτομα με ανίατες ασθένειες να τερματίσουν τη ζωή τους, σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC. Η προτεινόμενη νομοθεσία συνοδεύεται από αρκετές προϋποθέσεις. Οι αιτούντες πρέπει να είναι άνω των 18 ετών και να αναμένεται να πεθάνουν το αργότερο εντός έξι μηνών. Τουλάχιστον δύο γιατροί πρέπει να εγκρίνουν το αίτημά τους και πρέπει επίσης να έχουν νοητική ικανότητα.
Το νομοσχέδιο βρίσκεται υπό εξέταση. Ένα παρόμοιο νομοσχέδιο για τον υποβοηθούμενο θάνατο συζητείται και στη Σκωτία. Για θρησκευτικούς λόγους, ο πρωθυπουργός της Σκωτίας και ο αναπληρωτής πρωθυπουργός είναι αντίθετοι.
Το ταξίδι της νομοθεσίας στη Γαλλία δεν έχει τελειώσει. Αντιμετωπίζει την περαιτέρω συζήτηση στη Γερουσία, όπου οι συντηρητικοί νομοθέτες ενδέχεται να πιέσουν για τροποποιήσεις ή καθυστερήσεις. Μια οριστική ψηφοφορία θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες, με την Εθνοσυνέλευση να έχει το τελικό λόγο. Ο Macron έχει προτείνει δημοψήφισμα εάν η κοινοβουλευτική πορεία σταματήσει, μια προοπτική στην οποία οι ομάδες υπέρ της ζωής βεβαιώνουν ότι θα αντιταχθούν.
Βήμα βήμα η θανατηφόρα ευθανασία διεισδύει στις κοινωνίες και καταστρέφει ανθρώπινες ζωές. Θερμοί υπερασπιστές της οι κρατικοί προϋπολογισμοί, οι ασφαλιστικές εταιρίες, οι αδιάφοροι επαγγελματίες υγείας, ο ευδαιμονισμός των οικείων, και τα ανισόρροπα κινήματα «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» που καταφέρνουν να πείσουν πως προσφέρουν τάχα «υπηρεσίες» και όχι αιώνιο και αναπότρεπτο θάνατο.
Παραπομπές: