Η νέα γυναίκα στα χέρια των επιτήδειων και των ορμονικών «θεραπειών»
Το σκάνδαλο ντόπινγκ της τότε Ανατολικής Γερμανίας αποτελεί ένα τραγικό παράδειγμα για τις επιπτώσεις της τεστοστερόνης στην υγεία των γυναικείων σωμάτων. Αν γινόταν ευρύτερα γνωστό, θα μπορούσε να βοηθήσει τόσο τις γυναίκες detransitioners, που έκαναν «απόμετάβαση», όσο και εκείνες που προσδιορίζονται τώρα ως τρανς.
Από τον Paul Steger
για την Ιστοσελίδα Gender Studies: Beyond the Rainbow
Η έκταση που έχει λάβει η «θεραπεία» με τεστοστερόνη
Οι οργανώσεις των τρανς ακτιβιστών, οι γιατροί και οι ιατρικοί σύλλογοι σε όλο τον κόσμο ισχυρίζονται ότι οι αναστολείς της εφηβείας και οι ορμόνες αντιθέτου φύλου, βασικά δηλ. συστατικά της λεγόμενης «φροντίδας επιβεβαίωσης του φύλου» είναι σωτήριες, ακίνδυνες και οποιοσδήποτε περιορισμός στην πρόσβαση σε αυτές αναπόφευκτα θα βλάψει τους «τρανς νέους και εφήβους». Ωστόσο, τώρα γνωρίζουμε ότι οι αναστολείς της εφηβείας δεν είναι καθόλου ακίνδυνοι. Σχεδόν πάντα οδηγούν σε στείρωση, σχετίζονται με μειωμένη οστική πυκνότητα και μειωμένη ανάπτυξη της γνωστικής λειτουργίας του εγκεφάλου. Ωστόσο, οι κίνδυνοι για την υγεία από τις ορμόνες αντιθέτου φύλου, δεν έχουν εξεταστεί επαρκώς.
Με την πρώτη ματιά, φαίνεται αφελές να υποθέσουμε ότι το σώμα ενός κοριτσιού (ή αγοριού) – που είναι ορμονικά ρυθμισμένο από τα οιστρογόνα (ή αντίστοιχα από την τεστοστερόνη), ακόμη και πριν από την εφηβεία, είναι βιολογικά σχεδιασμένο να ακολουθήσει συγκεκριμένη πορεία, αυτό το σώμα θα παρέμενε εξίσου υγιές όταν η φυσική του αναπτυξιακή πορεία διακοπεί και κατακλυσθεί από υψηλές δόσεις ορμονών του αντίθετου φύλου. Δεδομένης της ισχύος της τεστοστερόνης και της κυριαρχίας των γυναικών στις ομάδες εφήβων που αυτοπροσδιορίζονται ως τρανς, το ερώτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την περίπτωση της «θεραπείας» των κοριτσιών με τεστοστερόνη.
Μήπως μιλούμε για περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων;
Δεκάδες χιλιάδες κορίτσια και γυναίκες παγκοσμίως έχουν λάβει τεστοστερόνη στα πλαίσιο ιατρικής μετάβασης από γυναίκα σε άνδρα. Μια πρόσφατη μελέτη του JAMA Pediatrics διαπίστωσε ότι μόνο στις ΗΠΑ, μεταξύ 2018 και 2022, περίπου 1 στους 1.000 ιδιωτικά ασφαλισμένους ανηλίκους έλαβαν συνταγές ορμόνης αντιθέτου φύλου - με την πλειοψηφία να είναι η τεστοστερόνη για κορίτσια. Η προέκταση αυτού του αριθμού στον ευρύτερο πληθυσμό ανηλίκων των ΗΠΑ υποδηλώνει ότι περίπου 56.000 κορίτσια έλαβαν συνταγές τεστοστερόνης μόνο σε αυτήν την περίοδο.
Ενώ οι ΗΠΑ αποτελούν το κεντρικό πεδίο μάχης στη μάχη της κουλτούρας των φύλων, η τροποποίηση των χαρακτηριστικών του φύλου σε παιδιά συμβαίνει παγκοσμίως. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, σχεδόν 2.000 παιδιά έλαβαν αναστολείς εφηβείας μέσω της Gender Identity Development Service ( Υπηρεσίας Ανάπτυξης Ταυτότητας Φύλου - GIDS) - τα περισσότερα από τα οποία πιθανότατα συνέχισαν λαμβάνοντας και ορμόνες αντιθέτου φύλου. Όταν προστίθεται στον αριθμό αυτό και ο ιδιωτικός ιατρικός τομέας, ο αριθμός των παιδιών αυξάνεται απότομα. Η εφαρμογή αυτής της εκτίμησης για όλη την Ευρώπη και τον Καναδά υποδηλώνει ότι εκατοντάδες χιλιάδες κορίτσια πιθανότατα έχουν υποστεί αλλοίωση στο σώμα τους από τις ανδρικές ορμόνες φύλου - συχνά μη αναστρέψιμες. Συνεπώς, η κατανόηση των μακροπρόθεσμων συνεπειών αυτής της πρακτικής αποτελεί επείγουσα και επιτακτική ανάγκη για τη δημόσια υγεία.
Υπάρχει ένα ιστορικό προηγούμενο λήψης τέτοιων ορμονών και αυτό μπορεί να ρίξει φως στο φαινόμενο: το ιστορικό προηγούμενο είναι η μαζική χορήγηση ανδρογόνων σε νεαρές αθλήτριες στην Ανατολική Γερμανία.
Το σκάνδαλο ντόπινγκ της Ανατολικής Γερμανίας
Η επίδειξη ανωτερότητας της σοσιαλιστικής κοινωνίας ήταν βασικός στόχος για τις κυβερνήσεις του Ανατολικού Μπλοκ, και όχι μόνο αυτού. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια οι πολιτικοί στράφηκαν και στον διεθνή αθλητισμό ως πεδίο απόδειξης. Με την έλευση των συνθετικών ορμονών, οι κρατικοί αξιωματούχοι άρχισαν να ενισχύουν την αθλητική απόδοση τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών αθλητών τους χρησιμοποιώντας αναβολικά στεροειδή και τη συνθετική τεστοστερόνη.
Τα αποτελέσματα αυτού του κυνικού πειράματος ήταν εντυπωσιακά: Η Ανατολική Γερμανία - ένα έθνος μόλις 16 εκατομμυρίων - ξεπέρασε τις Ηνωμένες Πολιτείες και κατέλαβε τη δεύτερη θέση στον αριθμό μεταλλίων στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988.
Το ντόπινγκ ήταν ήδη συνηθισμένο στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, αλλά περιοριζόταν κυρίως σε διεγερτικά όπως οι αμφεταμίνες. Το 1974, το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας ξεκίνησε συστηματικά το σχέδιο Staatsplanthema 14.25 (κρατικό σχέδιο 14.25), με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης σε όλους τους διεθνείς αγώνες. Τόσο σε αγόρια όσο και σε κορίτσια -συχνά χωρίς αυτά να το γνωρίζουν- χορηγήθηκαν αναβολικά στεροειδή, κυρίως το Oral-Turinabol, ένα συνθετικό παράγωγο της τεστοστερόνης. Το ντόπινγκ συχνά ξεκινούσε μεταξύ 12 και 14 ετών.
Το Oral-Turinabol σχεδιάστηκε για να μεγιστοποιήσει την ανάπτυξη της μυϊκής ανάπτυξης (αναβολική δράση) ενώ παράλληλα είχε την ελάχιστη δράση στα χαρακτηριστικά αρρενοποίησης (ανδρογόνος δράση). Η πρόθεση ήταν να ενισχυθεί η δύναμη -ειδικά στις γυναίκες αθλήτριες- χωρίς να τις κάνει να φαίνονται «πολύ αρρενωπές». Τελικά, εκτιμάται ότι τουλάχιστον 10.000 αθλητές έλαβαν ανδρογονικό ντόπινγκ, με την πλειοψηφία τους να είναι γυναίκες.
Προσχέδιο για τη μαζική ιατρική παγίδευση των κοριτσιών που έχουν δυσφορία φύλου.
Για να αξιολογηθεί εάν αυτό το σκάνδαλο ντόπινγκ αποτελεί ουσιαστικό ιατρικό προηγούμενο για την κατανόηση των μακροπρόθεσμων συνεπειών της τεστοστερόνης στην υγεία των κοριτσιών που δηλώνουν τρανς, πρέπει να πληρούνται δύο κριτήρια:
- Οι ουσίες που εμπλέκονται πρέπει να είναι συγκρίσιμες σε δράση και δοσολογία.
- Τα ηλικιακά προφίλ των προσβεβλημένων ατόμων πρέπει να είναι παρόμοια.
Ως προς την πρώτη προϋπόθεση, η αναλογία είναι εντυπωσιακή. Τα αναβολικά στεροειδή όπως το Oral-Turinabol είναι παράγωγα της τεστοστερόνης και δημιουργούν παρόμοια αρρενωπά αποτελέσματα στις γυναίκες. Μια σύνοψη του 2024 που αφορούσε στο σκάνδαλο ντόπινγκ της Ανατολικής Γερμανίας απαριθμεί τις συνήθεις παρενέργειες που αναφέρθηκαν από τις γυναίκες αθλήτριες, - πολλές από τις οποίες μοιάζουν πολύ με αυτές που περιγράφουν σήμερα οι γυναίκες που επιστρέφουν στο φύλο τους μετά την πλοήγησή τους στον ορμονικό ανδρισμό:
- Διαταραχή του εμμηνορροϊκού κύκλου, ακόμη και πλήρης απουσία περιόδου (αμηνόρροια)
- Αυξημένος σχηματισμός κύστεων ωοθηκών
- Ατροφία μήτρας και κόλπου
- Μη αναστρέψιμη αλλοίωση της φωνής (γίνεται μόνιμα ανδρική- βαθιά)
- Αυξημένη τριχοφυΐα
- Υπερβολική αύξηση της λίμπιντο
- Αυξημένη επιθετικότητα και παρορμητική συμπεριφορά
Τα αναβολικά στεροειδή θεωρούνται συχνά πιο βλαβερά από την καθαρή τεστοστερόνη, αυτή η άποψη ωστόσο προέρχεται κυρίως από τη θεραπευτική χρήση της τεστοστερόνης σε άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Στη μετάβαση φύλου όμως, όπου ο στόχος είναι η αρρενοποίηση, οι δόσεις στις τρανς γυναίκες είναι συχνά σημαντικά υψηλότερες, χορηγούνται συνεχώς, για πολλά χρόνια συχνά για όλο το υπόλοιπο της ζωής.
Από την άλλη, οι αθλήτριες της Ανατολικής Γερμανίας συνήθως λάμβαναν ορμόνες για λιγότερο από μια δεκαετία. Σε αυτά τα πλαίσια, τα αποτελέσματα για την υγεία από το ντόπινγκ στεροειδών μπορούν κάλλιστα να θεωρηθούν χαμηλότερου κινδύνου εν συγκρίσει με τις ζημίες που σχετίζονται με τη μετάβαση φύλου.
Η δεύτερη προϋπόθεση πληρούται επίσης: Το ντόπινγκ στην Ανατολική Γερμανία γενικά ξεκίνησε στην εφηβεία. Ομοίως, οι οδηγίες της WPATH συνιστούν την τεστοστερόνη το αργότερο μέχρι την ηλικία των 16 ετών, με πολλούς επαγγελματίες να ξεκινούν τη θεραπεία ήδη από την ηλικία των 14 ετών.
Οι ψυχολογικές συνέπειες μπορεί να είναι πιο δύσκολο να συγκριθούν δεδομένου ότι οι αθλήτριες της Ανατολικής Γερμανίας εξαναγκάστηκαν στη λήψη, ενώ οι τρανς γυναίκες συχνά ζητούν την τεστοστερόνη. Το σώμα, ωστόσο, δεν ενδιαφέρεται για την πρόθεση. Από σωματική άποψη, η επίδραση των ανδρικών ορμονών φύλου στα γυναικεία σώματα είναι σε μεγάλο βαθμό η ίδια ανεξάρτητα από το κίνητρο.
Μαρτυρίες από τις προσβεβλημένες γυναίκες: Χρόνιες ασθένειες, γενετικές ανωμαλίες και τρανς ταυτότητα.
Ας εξετάσουμε την περίπτωση της Birgit Pabst, πρώην αθλήτριας σφαιροβολίας. Ενώ της είπαν ότι λάμβανε διατροφικά συμπληρώματα βιταμινών, σύντομα παρουσίασε τα κλασικά σημάδια αρρενοποίησης: βαθύτερη φωνή, υπερβολική τριχοφυΐα και ταχεία μυϊκή ανάπτυξη. Όταν αργότερα δεν κατάφερνε να συλλάβει, ο γιατρός της ανακάλυψε ότι η μήτρα της ήταν αναπτυξιακά ισοδύναμη με αυτή ενός 11χρονου κοριτσιού. Μόνο μετά από παρατεταμένη θεραπεία με γυναικείες ορμόνες μπόρεσε να αποκτήσει παιδί. Σήμερα, υποφέρει από εξουθενωτικούς πόνους στις αρθρώσεις και χρειάζεται μορφίνη καθημερινά.
Η Katja Hofmann, πρώην δισκοβόλος.
Η Katja Hofmann, πρώην δισκοβόλος, ζει με σοβαρή ηπατική βλάβη, υπέρταση, κύστεις ωοθηκών, πόνο στις αρθρώσεις τόσο έντονο που κάνει εμετό από τον πόνο και υποανάπτυκτα αναπαραγωγικά όργανα. Σε μια συνέντευξη στην Die Zeit το 2018, δήλωσε ότι «ενώ «αγαπά τη ζωή», αμφιβάλλει αν θα είναι μεγάλη».
Σε παράλληλη πορεία με τις μαρτυρίες των γυναικών που επανέρχονται σήμερα στο φύλο τους, detranstitioners, πολλές παλιές αθλήτριες σήμερα δηλώνουν ότι έχουν έντονο αίσθημα ντροπής και ενοχής. Αναφέρουν ότι υπέμειναν χρόνια ενοχής και ντροπής πριν μιλήσουν, και χαρακτηρίζουν την εμπειρία της ομολογίας ως «απελευθερωτική» και κρίσιμη για την ίαση, αισθήματα τρομακτικά παρόμοια με τις μαρτυρίες των ατόμων που «απομεταβαίνουν» σήμερα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, επηρεάστηκε και η επόμενη γενιά.
Η Nicole S., μια κωπηλάτρια που είχε ντοπαριστεί από την ηλικία των 12 ετών, εμφάνισε σοβαρό καρκίνο της καρδιάς και του ήπατος στις αρχές της δεκαετίας των 20 χρόνων της. Ο γιος της γεννήθηκε με επιληψία, ΔΕΠΥ, άσθμα και λεπτές κινητικές διαταραχές. Αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό: Η ομάδα υπεράσπισης των θυμάτων ντόπινγκ (DOH) («Doping-Opfer Hilfe») γνωρίζει τουλάχιστον 300 τέτοιες περιπτώσεις που αφορούν γενετικές ανωμαλίες στα παιδιά των αθλητριών - που κυμαίνονται από υδροκέφαλο έως παραμορφωμένα άκρα. Η Γερμανίδα ιστορικός του αθλητισμού Giselher Spitzer παρατήρησε νωρίς ότι μεταξύ των γυναικών που έχουν προσβληθεί, ασυνήθιστα πολλές υπέφεραν από αποβολές και θνησιγενή έμβρυα. Και αν τα παιδιά τους έφτασαν στον κόσμο ζωντανά, ένα ασυνήθιστα μεγάλο ποσοστό συνεχίζει να υποφέρει από χρόνιες ασθένειες.
Οι επιπτώσεις στις επόμενες γενιές ίσως δεν προκαλούν έκπληξη αν σκεφτεί κανείς τί προκαλεί η τεστοστερόνη (και επίσης και τα αναβολικά στεροειδή) στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Η τεστοστερόνη και τα παράγωγά της προκαλούν ατροφία της μήτρας, αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων και επηρεάζουν τη γονιμότητα.
Η πρώην σφαιροβόλος Χάιντι Κρίγκερ, η οποία τώρα προσδιορίζεται ως άνδρας, ως «Αντρέας».
Η σφαιροβόλος, προσδιοριζόμενη τώρα ως «Andreas», Heidi Krieger, εκτέθηκε σε μεγάλες δόσεις αναβολικών στεροειδών και τεστοστερόνης τη δεκαετία του 1980 και άρχισε να αρρενοποιείται ορατά (δείτε τις φωτογραφίες ανωτέρω). Μετά από χρόνια σύγχυσης και δυσφορίας και ενώ ζούσε πλέον στην ενωμένη Γερμανία, η Krieger δήλωσε ότι το να ζει κανείς ως γυναίκα στην ενωμένη Γερμανία δεν είχε νόημα και άρχισε να αυτοπροσδιορίζεται ως άνδρας. Η Krieger ακολούθησε την παλιά πορεία της αλλαγής φύλου όπως προέβλεπε ο German Transsexual Law και άλλαξε τη καταχώρηση φύλου στη ταυτότητά της στο ανδρικό φύλο. Τότε, αυτό απαιτούσε και χειρουργική επέμβαση «επαναπροσδιορισμού φύλου». Η Krieger δεν έδωσε κάποια εξήγηση για την ανδρική ταυτότητα φύλου. Φαίνεται όμως ότι, με τραγικό τρόπο, τα χρόνια εκτεταμένης αναγκαστικής αρρενοποίησης κατέστησαν αδύνατη τη συμφιλίωσή της με το να είναι γυναίκα.
Τι λέει η έρευνα για τις γυναίκες που έλαβαν ορμονικό ντόπινγκ;
Έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες για την εκτίμηση των επιπτώσεων στην υγεία από το σκάνδαλο ντόπινγκ της Ανατολικής Γερμανίας. Οι περισσότερες μελέτες, ωστόσο, βασίζονται σε αυτοπροτεινόμενα δείγματα, επειδή τα άτομα που μελετήθηκαν προσφέρθηκαν μόνα τους για μελέτη. Αυτό σημαίνει πως άτομα που έχουν μεγαλύτερες επιπλοκές στην υγεία μπορεί να είναι πιο πρόθυμα να μιλήσουν από εκείνα με μόνο ήπιες επιπτώσεις στη ζωή τους. Τα ευρήματα αυτών των μελετών θα πρέπει επομένως να λαμβάνονται υπόψη πάντα με επιφύλαξη, καθώς ενδέχεται να υπερεκτιμούν τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες επιπλοκές στην υγεία από τη λήψη αυτών των ουσιών είναι σοκαριστικές. Ακολουθεί έκθεση των επιπλοκών από επιλογή μελετών. Όποτε είναι δυνατόν, θα περιορίζουμε τα ευρήματα σε γυναίκες αθλήτριες. Ωστόσο, όσον αφορά τις καρδιαγγειακές και ογκολογικές παρενέργειες, δεν μπορούμε να βρούμε κανένα λογικό επιχείρημα για να έχει σημασία για τα αποτελέσματα το αν ο αθλητής ήταν άνδρας ή γυναίκα.
- Μια μελέτη εξέτασης περιστατικών του 2023 (η οποία συγκρίνει τα θύματα ντόπινγκ με τον γενικό πληθυσμό) διαπιστώνει ότι σε σχέση με άτομα παρόμοιας ηλικίας που δεν έχουν υποβληθεί σε ντόπινγκ, οι αθλητές που έλαβαν ανδρογόνα εμφανίζουν στατιστικά και κλινικά σημαντικά αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, χρόνιου στρες και σοβαρής μείωσης της σωματικής ευεξίας. Τα αποτελέσματα είναι παρόμοια και για τα δύο φύλα.
- Μαζί με την ομάδα υπεράσπισης θυμάτων ντόπινγκ "Doping Opfer Hilfe e.V.", ο Γερμανός ψυχολόγος Harald Freyberger ανέλυσε τα αρχεία υγείας πρώην αθλητών που δήλωσαν συμμετοχή στην έρευνα και διαπίστωσε ότι οι αθλητές που είχαν προηγουμένως ντοπαριστεί πέθαναν κατά μέσο όρο 10-12 χρόνια νωρίτερα από τον γενικό πληθυσμό και είχαν 2,7 φορές περισσότερες πιθανότητες να είναι σωματικά άρρωστοι.
- Μια μελέτη του 2018 διαπίστωσε ότι το 25% των αθλητών που είχαν ντοπαριστεί έπασχαν από καρδιαγγειακές παθήσεις, το 27% είχαν όγκους και το 27% των γυναικών αθλητριών έπασχαν από γυναικολογικά προβλήματα.
- Μια μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι 21 από τις 56 γυναίκες αθλήτριες υπέφεραν από αποβολές, 50 από τις 56 υπέφεραν από γυναικολογικά προβλήματα. Οι αθλήτριες σήμερα είναι κατά μέσο όρο 55 ετών. Συνολικά, 25 από τους 107 αθλητές είχαν καρκίνους σε διάφορες μορφές, 35 από τους 107 είχαν καρδιoλογικά προβλήματα, 10 από τους 107 ήταν επιληπτικοί, 13 από τους 107 είχαν προβλήματα στους πνεύμονες και 94 από αυτούς υπέφεραν από πόνο στις αρθρώσεις.
Το πλεονέκτημα των μελετών είναι ότι υποδεικνύουν σαφώς τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των ανδρικών ορμονών. Η έρευνα για την «ιατρική του φύλου» είναι απελπιστικά λανθασμένη, καθώς ακόμη και αν υπάρχει κάποια παρακολούθηση, συχνά σταματά μετά από ένα χρόνο χωρίς σοβαρό λόγο. Έτσι, ακόμη και αν υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ του ντόπινγκ μέσω στεροειδών και της αγωγής «αλλαγής φύλου», η γνώση αυτών των αριθμών είναι χρήσιμη.
Δεν επιθυμούμε να δημιουργήσουμε φόβο ούτε επιζητούμε τον εντυπωσιασμό. Είναι χρήσιμο να αναπτυχθεί επαρκής ιατρική περίθαλψη για όσους έκαναν απομετάβαση, τους «detransitioners», αλλά και για όσους εξακολουθούν να λαμβάνουν τεστοστερόνη. Η ιατρική έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, οπότε ίσως μπορούμε να γλιτώσουμε αυτές τις γυναίκες από ορισμένες από τις παθήσεις που μαστίζουν σήμερα πρώην αθλήτριες. Ιατρικοί σύλλογοι και ακτιβιστές γιατροί σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι η «ορμονοθεραπεία που επιβεβαιώνει το φύλο» είναι σωτήρια. Οι παραπάνω αριθμοί χλευάζουν αυτούς τους ισχυρισμούς και μπορούν να αποτελέσουν ένα ακόμη χρήσιμο επιχείρημα για να γκρεμίσουμε τον πύργο από τραπουλόχαρτα που είναι η «ιατρική του φύλου».
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου: «Μαμά, Μπαμπάς και Παιδιά»
Πηγή: genderstats.substack.com